Σύμπαν και άνθρωπος

Όλα στο σύμπαν αφορούν τη μεταμόρφωση.Η ζωή μας μοιάζει με τις σκέψεις που τη διαμορφώνουν.

Μάρκος Αυρήλιος

Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2012

Μπορεί να υπάρξει Matrix;


Η ιδέα ότι η ζωή και το σύμπαν δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση είναι σχεδόν συνομήλικη του ανθρώπου. Όμως, ακόμα και σήμερα περιορίζεται στη θεωρία και την επιστημονική φαντασία. Ή μήπως όχι...;
Από την αρχαία Ελλάδα, ως τη σύγχρονη επιστημονική φαντασία, αιώνες ο άνθρωπος ασχολείται με το πρόβλημα της φύσης της ανθρώπινης υπόστασης, ή αλλιώς το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένα «η ζωή, το σύμπαν και τα πάντα».
“ Είμαστε φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό που είναι φτιαγμένα τα όνειρα και η μικρή ζωή μας διαρκεί όσο ένας ύπνος ” - Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Από τους πρώτους που θεώρησαν ότι το σύμπαν θα μπορούσε να είναι μια εξομοίωση κατασκευασμένη από μηδέν και ένα στον εγκέφαλο ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή ήταν ο συγγραφέας Douglas Adams, «πνευματικό τέκνο» του οποίου είναι ο Deep Thought, ένας υπέρ-υπολογιστής που πρωταγωνιστεί στο βιβλίο «The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy».
Στο βιβλίο, ο Deep Thought δημιουργεί τη Γη καθώς και τους κατοίκους της, καθώς είναι μια τεράστια υπολογιστική μηχανή, η μόνη πηγή απάντησης στην «απόλυτη ερώτηση».
Η διερώτηση σχετικά με την πιθανότητα όσα που βλέπουμε γύρω μας να μην υφίστανται στην πραγματικότητα είναι σχεδόν τόσο αρχαία όσο ο άνθρωπος.
Τις τελευταίες δεκαετίες, με την εξάπλωση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και την πρόοδο της  τεχνολογίας πίσω από τα συστήματα αυτά, γεννήθηκε μια ακόμα θεωρία: ότι το σύμπαν δεν είναι παρά ένα περιβάλλον δημιουργημένο σε γλώσσα μηχανής.
Παρά την ικανότητα των απόψεων αυτών να επιβιώσουν τόσους αιώνες, αλλά και το γεγονός ότι γινόταν όλο και πιο δημοφιλείς, πολλοί επιστήμονες απέρριπταν την ιδέα αυτή, υποστηρίζοντας ότι το σύμπαν είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και διέπεται από εσωτερική λογική ακολουθία, ώστε δε θα μπορούσε να είναι μονάχα μια εξομοίωση.

Και αν οι επιστήμονες εξανίστανται, οι φίλοι της επιστημονικής φαντασίας γνώρισαν τις ιδέες αυτές μέσα από ταινίες όπως το «Vanilla Sky» ή την τριλογία «The Matrix».

Και όμως, θα μπορούσε!

Τώρα φαίνεται ότι ήρθε η ώρα της επιστήμης να ακολουθήσει στα μονοπάτια της επιστημονικής φαντασίας για άλλη μια φορά.
Ο καθηγητής Sir Martin Rees του πανεπιστημίου του Cambridge έρχεται να δηλώσει ότι υπάρχει πιθανότητα να κατασκευαστούν υπολογιστές τόσο ισχυροί ώστε να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ένα ολόκληρο σύμπαν.
Τον επόμενο μήνα, αναμένεται στο Κανάλι 4 ένα τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ με το όνομα «What We Still Don’ t Know» («Αυτά Που Δεν Γνωρίζουμε Ακόμα»), κατά τη διάρκεια του οποίου ο βρετανός καθηγητής θα υποστηρίξει «Μέσα σε λίγες δεκαετίες, οι υπολογιστές έχουν κλιμακώσει τις δυνατότητές τους από την εξομοίωση πολύ απλών προτύπων ως τη δυνατότητα να δημιουργούν εικονικούς κόσμους με πολλές λεπτομέρειες».
»Αν αυτή η τάση συνεχιστεί, τότε μπορούμε να φανταστούμε υπολογιστές που θα μπορούν να εξομοιώσουν κόσμους ίσως ακόμα και πιο περίπλοκους από αυτόν στον οποίο νομίζουμε ότι ζούμε»

«Έτσι εγείρεται μια φιλοσοφική ερώτηση: θα μπορούσαμε και εμείς οι ίδιοι να ζούμε σε ένα τέτοιου είδους ομοίωμα και αυτό που νομίζουμε ότι είναι το σύμπαν […]. Κατά μια έννοια θα μπορούσαμε εμείς οι ίδιοι να είμαστε τα πλάσματα μέσα σ’ αυτό το ομοίωμα.»
Σύμφωνα με το άρθρο των Times On Line, στους οποίους ανήκουν και οι σχετικές πληροφορίες, ο Rees αναμένεται να δώσει έμφαση στο γεγονός ότι όλες αυτές οι απόψεις βασίζονται αποκλειστικά στη θεωρία.
Το θέμα φαίνεται ότι απασχολεί όλο και περισσότερους διαπρεπείς ειδικούς της φυσικής και της κοσμολογίας.
Ανάμεσα σε αυτούς και ο John Barrow, καθηγητής μαθηματικών στο πανεπιστήμιο του Cambridge.
Αυτός από την πλευρά του τονίζει ότι στο σύμπαν υπάρχει ένας λεπτός συντονισμός που εξασφαλίζει την ύπαρξη ζωντανών οργανισμών.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής, ακόμα και μια ελάχιστη αλλαγή, για παράδειγμα στη βαρύτητα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφή αστέρων, ή σε διαχωρισμό ατόμων και τελικά σε αδυναμία ύπαρξης του σύμπαντος όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτού του είδους ο συντονισμός, με την ακρίβεια που τον χαρακτηρίζει, θα μπορούσε να ληφθεί ως απόδειξη της ύπαρξης ενός «ιδιοφυούς σχεδιαστή».

«Σκέφτομαι άρα υπάρχω»

Η ιδέα ότι η ζωή και το σύμπαν δεν είναι παρά μια παραίσθηση συναντάται στη φιλοσοφία από πολύ νωρίς. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Κινέζου Chuang Tzu, ο οποίος απεβίωσε το 295π.Χ. και οποίος αναρωτιόταν αν όλη μας η ζωή δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα όνειρο.
Στο ίδιο μήκος κύματος συναντάμε και τον René Descartes, το Γάλλο φιλόσοφο του δεκάτου εβδόμου αιώνα. Η απάντηση που έδωσε ο γάλλος διαφωτιστής στα ερωτήματα αυτής της φύσεως είναι η γνωστή φράση τους «σκέφτομαι άρα υπάρχω».
Η ιδέα φαίνεται ότι αναγεννήθηκε από τις στάχτες τον τελευταίο αιώνα. Ένα από τα ονόματα που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε μια λίστα των θιασωτών της είναι και αυτό του Bertrand Russell, ο οποίος πρότεινε την πιθανότητα οι άνθρωποι να μην είναι παρά «εγκέφαλοι σε μια κανάτα», οι οποίοι ενεργοποιούνται με τη βοήθεια του ηλεκτρισμού –μια θεωρία που εξαπλώθηκε με μεγάλη ταχύτητα και εξελίχθηκε από συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας όπως ο Isaac Asimov.
Παρόλα αυτά, δεν λείπουν και οι ακαδημαϊκοί που προσγειώνουν όλους όσους θεωρούν ότι το σύμπαν είναι το κατασκεύασμα μιας έξυπνης μηχανής.
Ανάμεσά τους, ο Seth Lloyd, καθηγητής κβαντικής μηχανικής στο Massachusetts Institute of Technology (ΜΙΤ), ο οποίος εξήγησε ότι ένας τέτοιος υπολογιστής (ικανός να κατασκευάσει ένα κόσμο σαν το δικό μας) θα έπρεπε να είναι τεραστίων διαστάσεων.

Times On Line

 http://www.pathfinder.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου