Testimonium Flavianum : ένας Ιουδαίος ιστορικός του 1ου αι. μ.Χ. σχετικά με τον Ιησού

Φλάβιος Ιώσηπος, Ἰουδαϊκή ἀρχαιολογία 18.3 και 20.9 [Μτφρ. Μεταφραστικής ομάδας Κάκτου : Ιώσηπος, Άπαντα (τ. 14 : Ιουδαϊκής αρχαιολογίας: Βιβλία ΙΖ, ΙΗ - τ. 15 : Ιουδαϊκής αρχαιολογίας: Βιβλία ΙΘ, Κ), Κάκτος, Αθήνα 1998]

Ο Φλάβιος Ιώσηπος (π. 37 – π. 100 μ.Χ.) ήταν Ιουδαίος ιστορικός που έγραψε στην ελληνική γλώσσα. Κατά τη διάρκεια του Ρωμαιο – Ιουδαϊκού Πολέμου (66 – 73 μ.Χ.), υπήρξε στρατιωτικός διοικητής στη Γαλιλαία. Μετά την πτώση του οχυρού της Ιωταπάτας (67 μ.Χ.) συνελήφθη από τους Ρωμαίους. Το 69 η αιχμαλωία του λήγει και γίνεται σύμβουλος στο πλευρό του Τίτου, γιου του αυτοκράτορα Βεσπασιανού, που ηγούνταν των ρωμαϊκών επιχειρήσεων. To 70 μ.Χ. οι Ρωμαίοι καταλαμβάνουν τα Ιεροσόλυμα. ‘Εναν χρόνο μετά ο Ιώσηπος πηγαίνει στη Ρώμη. Ευνοούμενος της αυτοκρατορικής οικογένειας των Φλαβίων, έγινε Ρωμαίος πολίτης, πήρε το ρωμαϊκό όνομα Titus Flavius Josephus και αφοσιώθηκε στη συγγραφή των έργων του.

Το έργο του  Ιουδαική αρχαιολογία είναι βασική πηγή για τη γνώση της ιουδαϊκής ιστορίας του 1ου αι. μ.Χ., εποχής κατά την οποία αρχίζει να ανδρώνεται και ο Χριστιανισμός. Στο έργο υπάρχουν δυο αναφορές στον Ιησού : 18.3 και 20.9. Τα δυο αποσπάσματα (κυρίως το πρώτο) συναποτελούν το περίφημο Testimonium Flavianum, την μαρτυρία του Φλαβίου : χρησιμοποιήθηκαν νωρίς και διαχρονικά από τους Χριστιανούς απολογητές ως απόδειξη για την ύπαρξη του Ιησού και για την αναγνώρισή του ως Χριστού / Μεσσία από έναν μη Χριστιανό (ο Ιώσηπος ήταν Ιουδαίος, μάλιστα Φαρισαίος), που έζησε, μάλιστα, λίγο μετά την Σταύρωση στην Παλαιστίνη.

Το Testimonium Flavianum απασχόλησε την έρευνα ως προς τη γνησιότητά του. Θεωρήθηκε π.χ. αδύνατο ένας Ιουδαίος, όπως ήταν ο Ιώσηπος, να αναφέρεται στον Ιησού ως “Χριστό”. Όσον αφορά, κυρίως, το 18.3 διαμορφώθηκαν τρεις απόψεις :

1. ότι ολόκληρο το απόσπασμα είναι γνήσιο

2. ότι ολόκληρο το απόσπασμα είναι νόθο, συγκεκριμένα μια μεταγενέστερη προσθήκη από κάποιον Χριστιανό αντιγραφέα.

3. ότι μια αρχικά ουδέτερη αναφορά του Ιώσηπου στο πρόσωπο και τη δράση του Ιησού δέχθηκε προσθήκες και επεξεργασία επί το χριστιανικότερον από κάποιον Χριστιανό αντιγραφέα

(Για μια πληρέστερη ενημέρωση – στα αγγλικά – επί των ζητημάτων του Testimonium, βλ. ΕΔΩ)

18.3 Εκείνη την εποχή περίπου έζησε ο Ιησούς, ένας σοφός άνθρωπος αν μπορεί κανείς να τον χαρακτηρίσει σαν άνθρωπο· γιατί ήταν κάποιος που έκανε εκπληκτικά κατορθώματα και ήταν δάσκαλος των ανθρώπων που διψάνε για καινοτομίες· κέρδισε πολλούς από τους Ιουδαίους και πολλούς από τους Έλληνες. Αυτός ήταν ο Χριστός. Όταν ο Πιλάτος, μετά από μια καταδίκη που του απήγγειλαν οι αρχηγοί μας, τον καταδίκασε σε σταύρωση, εκείνοι που τον είχαν αγαπήσει από την αρχή δεν έπαψαν να είναι δεμένοι μαζί του. Την Τρίτη ημέρα τους παρουσιάστηκε ξαναζωντανεμένος, γιατί οι ιεροί προφήτες είχαν προβλέψει αυτό το γεγονός και μυριάδες άλλα θαύματα σχετικά με το άτομό του και η φυλή των Χριστιανών, που πήρε το όνομά της από εκείνον, δεν έχει εξαφανιστεί μέχρι σήμερα.

20.9 Έχοντας τέτοιο χαρακτήρα, ο Άνανος (= Εβραίος αρχιερέας στα Ιεροσόλυμα. Ήταν γιος του γνωστού από τα Ευαγγέλια Άννα, ενώπιον του οποίου οδηγήθηκε αρχικά ο Ιησούς. Ήταν πεθερός του – γνωστού, επίσης – Καϊάφα. Οι τύπος “Άνανος” και “Άννας” είναι δυο διαφορετικές ελληνικές αποδόσεις του εβραϊκού “Hanan”) θεωρώντας την ευκαιρία εξαιρετική, τώρα που ο Φήστος είχε πεθάνει και ο Αλβίνος βρισκόταν ακόμα καθ’ οδόν, συγκάλεσε συμβούλιο κριτών και έφερε ενώπιον του τον αδελφό του Ιησού του λεγόμενου Χριστού Ιάκωβο (= ο γνωστός από τη χριστιανική παράδοση ως “αδελφόθεος”. Υπήρξε επικεφαλής της χριστιανικής κοινότητας στα Ιεροσόλυμα μετά το 49 μ.Χ.) και μερικούς άλλους. Τους κατηγόρησε ότι είχαν παραβιάσει τον νόμο και τους παρέδωσε για λιθοβολισμό (ο Ιάκωβος θανατώθηκε πιθανώτατα το 62 μ.Χ.).

 http://archaeographus.wordpress.com/