Τι είναι η μάζα? Τι εννοούμε όταν αναφερόμαστε στη δύναμη τη μαζών? Ο Νίτσε ως στοχαστής, ‘χάρισε’ πολλούς από τους αφορισμούς του στο ρόλο των μαζών. Ήταν ο πρώτος φιλόσοφος που αποδόμησε τη θεωρία της λαϊκής δύναμης. Ωστόσο ο Gustave le bon με το βιβλίο του η ‘Ψυχολογία των μαζών’ ήταν αυτός που θεμελίωσε την επιστήμη της κοινωνικής ψυχολογίας όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
Κατά τον Gustave le bon, Η Δύναμη των λέξεων βρίσκεται στις εικόνες που ανακαλούν και είναι απολύτως ανεξάρτητη από την πραγματική τους σημασία. Αυτές των οποίων το νόημα είναι το πιο άσχημα καθορισμένο, έχουν ενίοτε τη μεγαλύτερη επίδραση. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, με τους όρους: Δημοκρατία, Σοσιαλισμός, Ισότητα, Ελευθερία, κ.λπ., το νόημα των οποίων είναι αόριστο, που ογκώδεις τόμοι δεν αρκούν για να το ορίσουν ακριβώς. Και, εν τούτοις , μια δύναμη πραγματικά μαγική συνδέεται με τις μικρές τους συλλαβές, σαν αυτές να περιείχαν τη λύση όλων των προβλημάτων.Συνθέτουν ποικίλες ασυνείδητες επιθυμίες και την ελπίδα της πραγμάτωσής τους .
Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, οι κοινωνικο πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία ήταν ραγδαίες. Μέσα σε αυτό το διαρκώς μεταβαλλόμενο κοινωνικο, οικονομικό και πολιτικό κλίμα ο Gustave le bon, ψυχολόγος και εθνολόγος θεμελίωσε τη θεωρία του για τον αντίκτυπο της μάζας στη θεωρία του ατόμου.
Σύμφωνα με τον Λε Μπον η μάζα δεν αποτελείται απλά από το σύνολο των επί μέρους ατόμων κάθε ένα από τα οποία διατηρεί την οντότητα του: Για τον Λε Μπον η μάζα αποτελείται από άτομα που συγχωνεύονται σε μια ενιαία οντότητα σκέψης και συναισθήματος. Αν το άτομο χαρακτηρίζεται από την κριτική ικανότητα, τη συνείδηση και τη λογική, αν μπορεί να σκεφτεί και να αξιολογήσει τις καταστάσεις και τη θέση του μέσα σε αυτές, στη μάζα όλα τα έτοιμα εξισώνονται προς τα κάτω. Οι ιδέες του Λε Μπον, είχαν εντυπωσιακή απήχηση στους ηγέτες του 20ού αιώνα, κυρίως στην περίπτωση της οικοδόμησης του φασιστικού καθεστώτος, αποτελώντας παράλληλα τη βάση για τη θεμελίωση της πρακτικής της προπαγάνδας.
Σας παραθέτουμε ορισμένα εδάφια από το βιβλίο του Λε Μπον που μοιάζουν τόσο επίκαιρα και δίνουν αναμφισβήτητα τροφή για σκέψη, καθώς και το πρόλογο του βιβλίου στην έκδοση 2010 από το Βήμα.
[ ...;] ΕΙΔΑΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΜΑΖΕΣ ΔΕΝ ΣΥΛΛΟΓΙΖΟΝΤΑΙ ΟΤΙ
ΔΕΧΟΝΤΑΙ Η ΑΠΟΡΡΙΠΤΟΥΝ ΤΗΣ ΙΔΕΕΣ ΧΟΝΔΡΙΚΑ ΟΤΙ ΔΕΝ
ΑΝΕΧΟΝΤΑΙ ΟΥΤΕ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΟΥΤΕ ΑΝΤΙΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΤΙ ΟΙ
ΥΠΕΡΒΟΛΕΣ ΠΟΥ ΔΡΟΥΝ ΠΑΝΩ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΚΛΥΖΟΥΝ ΕΝΤΕΛΩΣ
ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΝΟΗΣΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΕΙΝΟΥΝ ΑΜΕΣΩΣ ΝΑ
ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΘΟΥΝ ΣΕ ΠΡΑΞΕΙΣ
ΕΧΟΥΜΕ ΔΕΙΞΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΜΑΖΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ
ΕΧΟΥΜΕ ΔΕΙΞΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΜΑΖΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ
ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΤΡΟΠΟ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΕΣ ΝΑ ΘΥΣΙΑΣΤΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ
ΙΔΑΝΙΚΟ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΒΑΛΛΕΙ
ΕΙΔΑΜΕ ΤΕΛΟΣ ΟΤΙ ΑΥΤΕΣ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΜΟΝΟ ΤΑ ΒΙΑΙΑ ΚΑΙ
ΕΙΔΑΜΕ ΤΕΛΟΣ ΟΤΙ ΑΥΤΕΣ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΜΟΝΟ ΤΑ ΒΙΑΙΑ ΚΑΙ
ΑΚΡΑΙΑ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΣΕ ΑΥΤΕΣ Η ΣΥΜΠΑΘΕΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ
ΓΡΗΓΟΡΑ ΛΑΤΡΕΙΑ ΚΑΙ ΜΟΛΙΣ ΓΕΝΝΗΘΕΙ Η ΑΝΤΙΠΑΘΕΙΑ
ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΤΕ ΣΕ ΜΙΣΟΣ
ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΗΔΗ ΝΑ
ΠΡΟΑΙΣΘΑΝΘΟΥΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΩΝ ΤΟΥΣ [ ...;]
[ ...;] ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΤΟΝ ΠΙΟ ΣΑΦΗ ΡΟΛΟ ΤΩΝ
ΜΑΖΩΝ
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΟΤΙ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΟΙ ΗΘΙΚΕΣ
ΔΥΝΑΜΕΙΣ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΧΑΣΑΝ ΤΗ
ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥΣ Η ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΛΥΣΗ ΕΠΙΤΕΛΕΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ
ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΩΔΕΙΣ ΟΧΛΟΥΣ ΠΟΥ ΔΙΚΑΙΩΣ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΗΚΑΝ ΒΑΡΒΑΡΟΙ
ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ
ΔΙΕΥΘΥΝΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ ΠΟΤΕ ΑΠΟ ΤΗΣ ΜΑΖΕΣ [ ...;]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου