ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ (γραφή ΜΑΡΙΝΑΣ ΠΕΤΡΗ)

Βυζαντινές γυναίκες ανάμεσα στην αρχαιότητα και τη νεότερη Ελλάδα.

Πόσο καταπιεσμένες είμαστε; Την απάντηση μου την έδωσε αφοπλίζοντάς με κάποτε η γιαγιά μου η Μαρινέτα η Μυκονιάτισσα.
- Εγώ δεν ξέρω για φεμινισμό γιατί στη ζωή μου έκανα πάντα ό,τι ήθελα!!!
Και η αλήθεια είναι ότι και εγώ μέχρι τότε έκανα ό,τι ήθελα, μόνο οι ιδεολογίες της μόδας το ρεύμα της εποχής μας μπορούσαν να βάλουν σε κίνδυνο την ελευθερία του μυαλού και των πράξεών μου.
Το να γράφει κανείς ειδικά κείμενα για τις γυναίκες ξεχωρίζοντάς τες με τίτλους όπως «επιστήμονες γυναίκες», «καλλιτέχνες γυναίκες» ή γυναίκες στην πολιτική μάς καθιστά κοινωνικά είδος που υπόκειται ρατσιστικούς περιορισμούς που εμείς οι ίδιες ανεχόμαστε. Το φαινόμενο γυναίκα στην κοινωνία είχε τα πάνω και τα κάτω του, στην πορεία της Ιστορίας από τα αρχαία χρόνια μέχρι τις μέρες μας, άλλοτε φέρνοντας το φύλο ισοδύναμα στο κοινωνικό προσκήνιο, άλλοτε σαν μεμονωμένες περιπτώσεις ισχυρών προσωπικοτήτων. Αυτό που δεν έχουμε κατά κύριο λόγο καταλάβει είναι ότι υπάρχουν τα ίδια ποσοστά σε δυνατά και μέσα μυαλά και στον ανδρικό πληθυσμό με τη διαφορά ότι εκείνοι έχουν από χρόνια με συνέχεια και συνέπεια τη διεύθυνση της οικονομίας, κατά κύριο λόγο, μετά τον Μινωικό Πολιτισμό.
Ο κρητο-μυκηναϊκός πολιτισμός ανέπτυξε την πλέον δημοκρατική κοινωνία ειδικότερα ανάμεσα στα δύο φύλα. Αυτός ο κρητο-μυκηναϊκός επηρέασε τον αιγαϊκό πολιτισμό και μέχρι και σήμερα συναντά κανείς τα τυπικά του γνωρίσματα στα Κυκλαδονήσια. Για παράδειγμα, ο άντρας κατάγεται και ανήκει στον τόπο καταγωγής της γυναίκας, η γυναίκα κάνει το κουμάντο στα οικονομικά του σπιτιού. Συχνά ο άντρας φέρνει προσωνύμιο το επίθετο της γυναίκας του. Ακόμη και τα ονόματα των παιδιών που γεννιούνται, το πρώτο αρσενικό παίρνει το όνομα από την πλευρά του πατέρα, ενώ το πρώτο θηλυκό από την πλευρά της μητέρας. Το εμπόριο ανθεί πάντα στα νησιά και τα δύο φύλα εργάζονται ισότιμα ακόμη και όταν τους καπέλωσε η αθηναϊκή κυριαρχία. Οι γυναίκες οι δυνατές των αρχαίων χρόνων μυθοποιήθηκαν σαν τις αμαζόνες, ταυτίστηκαν με ιερατικές μορφές ή χαρακτηρίστηκαν αποτρόπαιες και κακές όπως η μέδουσα. Μέχρι που ιδρύθηκε το Βυζάντιο. Τότε, που η Ελλάδα έγινε ο κρίκος Ανατολής και Δύσης.
Στη γένεση, την εφηβεία, την ωρίμαση, το γήρας και στο τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έπαιξαν σημαντικό ρόλο οι γυναίκες. Από ό,τι φαίνεται οι γυναίκες ήταν αυτές που έλυναν και έδεναν την τύχη της κάθε περιόδου. Έτσι, γυναίκα ήταν αυτή που έλυσε την εξάρτηση των αυτοκρατόρων από τη Ρώμη. Το όνομα αυτής Φαύστα, η δεύτερη γυναίκα του Μ. Κωνσταντίνου. Ζώντας μέσα στην παραλυμένη ηθικά Ρώμη και έχοντας κερδίσει τον έρωτα του αυτοκράτορα, έβαλε στο μάτι τον μεγάλο του γιο τον Κρίσπο (γιο από την πρώτη του γυναίκα, η ίδια είχε από τον ίδιο δύο γιους), για δύο λόγους, πρώτον, της καλάρεσε και δεύτερον, καλό θα ήταν να προωθήσει στη θέση του αυτοκράτορα τον δικό της πρωτότοκο γιο. Αφού ο Κρίσπος δεν ενέδωσε στις ορέξεις της, έπεισε τον Κωνσταντίνο ότι ο γιος του τη διεκδικούσε ερωτικά και φυσικά μέσα σε όλα τα άλλα ότι είχε και στόχο με συνωμοσία να του πάρει τον θρόνο.
Ο ερωτευμένος Κωνσταντίνος έβαλε τη μυστική αστυνομία να συλλάβει τον γιο του, τον οποίο και θανάτωσαν αμέσως σε μια φυλακή έξω από τη Ρώμη. Ο ίδιος έπεσε σε μεγάλη θλίψη και ο επίλογος όλων αυτών ήταν και η δολοφονία της Φαύστας. Η σειρά δολοπλοκιών και δολοφονιών σταμάτησε με την επιστροφή της μητέρας του Ελένης, η οποία έλειπε σε ταξίδι στην Ανατολή. Συνέφερε, επικρίνοντας τον Κωνσταντίνο με χριστιανικές νουθεσίες, ωστόσο ο λαός της Ρώμης που λάτρευε τον Κρίσπο, είχε ξεσηκωθεί εναντίον του Κωνσταντίνου. Η Ελένη βλέποντας τον λαβύρινθο της ανήθικης και ανίατης πια Ρώμης έστρεψε τον γιο της στην αναζήτηση μιας νέας πόλης για πρωτεύουσα του κράτους, μακριά από αυτή τη νοσηρή ατμόσφαιρα, κάπου στην Ανατολή, όπου θα ίδρυε τη Νέα Ρώμη. Έτσι, για πολλούς λόγους μητέρα και γιος συμπορεύονται στη ζωή και στην αιωνιότητα των αγίων και κατά πάσα πιθανότητα η μητέρα του γλίτωσε το κεφάλι του.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος ευρισκόμενος στη κατεστραμμένη Χαλκηδόνα της Βιθυνίας, την αναστήλωση της οποίας είχε αναθέσει στο τεχνικό του επιτελείο, του εμφανίστηκε «σημάδι Θεού» από τον ουρανό, αετοί που έπαιρναν τις πέτρες από τα χέρια των εργατών και πετώντας τες τις έριχναν στο Βυζάντιο φτιάχνοντας ένα τοίχο. Ήταν ένα από τα καλύτερα στρατηγικά σημεία της Ανατολής το κομμάτι της Θράκης μεταξύ του Κεράτιου Κόλπου, του Βοσπόρου και της Προποντίδας και πάνω από όλα ήταν επτάλοφο. Νοέμβριος του 324, ο Κωνσταντίνος χαράσσει τα όρια της νέας επτάλοφης πρωτεύουσας. Τέσσερις μέρες μετά τα εγκαίνια της πόλης καλεί τον αστρολόγο Ούλο να διαβάσει το γενέθλιο χάρτη της πόλης και εκείνος είδε ζωή 796 χρόνων, δηλαδή μέχρι το 1126, τα χρόνια που άρχισαν οι τριγμοί για να πέσει στα χέρια των Φράγκων το 1204!!!
Όμως, η Αγία Ελένη και μητέρα του Κωνσταντίνου συνδέθηκε όχι μόνο με τη γέννηση αυτής της μεγάλης πόλης αλλά και με το τέλος, την αυλαία, και την αναγέννησή της μέσα από ένα θαύμα και θρύλο. Αφού έφτιαξε τη βάση της νέας πρωτεύουσας αγκαλιάζοντας τη νέα θρησκεία του χριστιανισμού (παρ’ όλα τα κουτσομπολιά που διδίδονται μέχρι σήμερα ότι το δίδυμο μητέρα και υιός λάτρευαν μια αιγυπτιακή θεότητα όπου ο αυτοκράτορας ταυτίζεται με τον θεό που κρατάει τον κόσμο σε μια σφαίρα και δίπλα του παρευρίσκεται σε απεικόνιση η μητέρα του υιού (Ισις και Οσιρις), δηλαδή όπως και στις αγιογραφίες στον χριστιανισμό), αποφάσισε ότι έπρεπε να φέρει στο φως τα δυνατά του σύμβολα βάζοντας ένα χεράκι στο να συμβαδίσει θρησκεία και κράτος τόσο όσο σε καμιά άλλη αυτοκρατορία. Έτσι αποφάσισε να πάει να βρει τον Σταυρό που σταυρώθηκε ο Χριστός και φυσικά τον Πανάγιο Τάφο. Ξεκίνησε με την αυτοκρατορική νηοπομπή πλέουσα στο μέσο των Κυκλάδων και περνώντας το στενό Τήνου - Μήλου βρέθηκε έξω από την Πάρο, όταν ο ασκός του Αιόλου άνοιξε και ανάγκασε τον στόλο της να αγκυροβολήσει στο λιμάνι της Πάρου. Οι άνεμοι δεν έλεγαν να παύσουν και η Ελένη προσευχήθηκε στην Παναγία τάζοντάς της ένα μοναστήρι με εκατό πύλες. Πράγματι, οι άνεμοι έπεσαν και ο στόλος απέπλευσε…
Η Ελένη χάρις στον βασιλικό που μοσχοβολούσε μέσα στον κρανίου τόπο έξω από την Ιερουσαλήμ, βρήκε το σημείο που ήταν θαμμένος ο Τίμιος Σταυρός και συνάμα και τον τάφο του Ιησού. Επιστρέφοντας τήρησε το τάμα της χτίζοντας το μοναστήρι της Εκατονταπυλιανής Παναγίας. (Λένε πως από κει πήρε το όνομα, άλλοι πάλι λένε πως το όνομα προέρχεται από την Κάτω πόλη = Κατοπολιανή, Εκατονταπολιανή). Η Εκατονταπυλιανή ήταν ένα από τα πρώτα θρησκευτικά θαυμαστά κτίσματα του νέου κράτους, με πρωτεύουσα το Βυζάντιο, τη Νέα Ρώμη - την Κωνσταντινούπολη. Σαν έπεσε η Πόλη η εκατοστή Πύλη εξαφανίστηκε σαν να ’ταν μια πόρτα με αόρατο δεσμό με τη μεγάλη πόλη.
Αυτή, σαν από αυλαία που ανοίγει, η πόρτα θα εμφανιστεί λαμπρή ξανά, όταν η Πόλη θα γίνει με χρόνια και καιρούς δική μας.
Αν και οι γυναίκες στο Βυζάντιο δεν ψήφιζαν ποτέ και φορούσαν καλύπτρα στις εξόδους τους (κληρονομιά από τον αθηναϊκό πολιτισμό που παρέδωσαν σαν φερετζέ σε όλο το μουσουλμανικό τόξο) έπαιξαν μεγάλο ρόλο σε όλες τις περιόδους και δεν απουσίαζαν ούτε μέρα ούτε λεπτό από τις ιστορικές στιγμές του.
Μέχρι το τέλος της πρώτης βυζαντινής περιόδου, την επονομαζόμενη προ-ιουστινιανή 395-518, αφήνουν το στίγμα τους κυρίως οι παρακάτω γυναίκες. Η Ευδοξία, η δαιμόνια σύζυγος του υποτονικού βασιλιά Ιωάννη, τα έβαλε με τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, ο οποίος είχε πάρει τον αρχιερατικό θρόνο το 398 και κράτησε μέχρι τέλους της ζωής του μια γραμμή μάλλον άκαμπτη, όσον αφορά τις ηθικές προδιαγραφές του ποιμνίου του.
Στις μέρες του αναπτύχθηκε μια χριστιανική αίρεση που απαίτησε να συλλειτουργούν ορθόδοξοι και αιρετικοί στους ίδιους ναούς.
Ο Χρυσόστομος την πολέμησε και οι χριστιανοί παίρνοντας θάρρος επιτέθηκαν στους αιρετικούς, με αποτέλεσμα να σφαγούν πολλοί. Παρ’ όλο που θεωρήθηκε υπαίτιος, τίποτα δεν τον κλόνισε από τη θέση του, εκτός από την αυτοκράτειρα, την πανέμορφη Ευδοξία. Οταν εκείνος επιτέθηκε στις κομψευόμενες χήρες αρχόντισσες για τα ακριβά τους ρούχα και αξεσουάρ και την πιλοφoρία (καπελάκια) και κάθε είδους επιτήδευμα που κάλυπτε την ασχήμια και τα γηρατειά τους, εκείνη το πήρε προσωπικά. Ραδιούργα γαρ επινόησε από το πουθενά μια Σύνοδο με τη βοήθεια… του επισκόπου Αλεξανδρείας και τον καθαίρεσε! Ο Ιωάννης συνελήφθη και οδηγήθηκε στην παραλία του Εύξεινου Πόντου, όμως ο τιμωρός λαός το πήρε χαμπάρι, ξεσηκώθηκε και μαζεύτηκε έξω από τις πύλες του παλατιού. Σαν καλή θεατρίνα η βασίλισσα έπεσε στα πόδια του Αλέξιου για να σώσει τη ζωή του Ιωάννη και την έσωσε προσωρινά…
Ο Ιωάννης δεν πτοήθηκε και συνέχισε να κατηγορεί αυτή τη φορά την ίδια τη βασίλισσα για τα πάρτι που έδινε με χορευτές και αυλήτριες λίγο πιο κάτω από την εκκλησία καθώς οι φωνές και οι μουσικές κάλυπταν τη λειτουργία!!!
Το Πάσχα του 404 μ.Χ. τα τσιράκια της Ευδοξίας συνέλαβαν τον αρχιερέα έχοντας στημένο το στρατό της για να επιτηρεί τον λαό μη τυχόν και ξεσηκωθεί και την πάθει και αυτή τη φορά. Ο Ιωάννης εξορίστηκε στον Ταύρο της Αρμενίας, αλλά εκεί έγινε ακόμη πιο λαοφιλής με το κήρυγμά του. ΄Ετσι, στο τέλος τον εξόρισε στην έρημο του Εύξεινου Πόντου, όπου πέθανε το 404 μ.Χ. σε ηλικία 60 χρόνων από τις κακουχίες. Λίγα χρόνια μετά πέθανε και η Ευδοξία.
Καμιά φορά λένε ότι η αριθμολογία των ονομάτων που μας δίνονται ή κατά κύριο λόγο μας φωνάζουν το περισσότερο μέρος του βίου μας σημαίνει κάτι από την τύχη της ζωής μας, έτσι άλλο Ευδοξία και άλλο Ευδοκία το όνομα που ακολούθησε στο πάνθεο των γυναικών του Βυζαντίου. Η ιστορία της μοιάζει με τα μεσαιωνικά παραμύθια της Δύσης, φτωχή και κατατρεγμένη, όμορφη που η τύχη της την φέρνει στην αγκαλιά και το πλευρό του αυτοκράτορα.
Ξεκίνησε τη ζωή της στην Αθήνα από πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια. Την εποχή εκείνη το θρησκευτικό τοπίο ήταν θολό, αφού εξακολουθούσε να συνυπάρχει ο πολυθεϊσμός και οι αιρέσεις του. Η Αθήνα συνέχιζε στον ρυθμό της παλιάς δόξας της και παράλληλα με την παλιά θρησκεία ήταν κατά κύριο λόγο η πνευματική Μέκκα του αρχαίου πνεύματος γραμμάτων και τεχνών. Η μικρή Αθηναΐδα, κόρη του Αρκαδίου, είχε και δύο μεγαλύτερα αδέλφια. Ο πατέρας της ο Αρκάδιος την αποκλήρωσε αφήνοντας όλη του την περιουσία στους δύο γιους και σε εκείνη μόνο 100 χρυσά νομίσματα! Αλλά και αυτά της τα έφαγαν τα δύο της αδέλφια προφασιζόμενοι ότι η διαθήκη ήταν άκυρη, αφού την είχε υπογράψει ένας εθνικός δικαστής και κατά τον νόμο έπρεπε να είναι χριστιανός όπως κάθε τι στη βυζαντινή επικράτεια για να λειτουργεί με την απόλυτη δικαιοδοσία. Και οι δικοί της εμφανίστηκαν ως χρηστοί χριστιανοί, ενώ εκείνη όχι. Η Αθηναΐς είχε το σθένος να κάνει ένα επίπονο και επικίνδυνο ταξίδι μόνη της, να πάει να βρει το δίκιο της στη Νέα Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη, ζητώντας βοήθεια από την Πουλχερία, αδελφή του νεαρού αυτοκράτορα Θεοδόσιου. (Οι Αθηναίοι πολίτες από την εποχή του Καρακάλα 211-212 μ.Χ. έχοντας πολιτογραφηθεί Ρωμαίοι πολίτες έβρισκαν το δίκιο τους από τον ίδιο τον αυτοκράτορα!) Η Πουλχερία θαύμασε την εξυπνάδα, το θάρρος και την ομορφιά της Αθηναΐδας. Μόνο μια τέτοια γυναίκα θα ταίριαζε για αυτοκράτειρα δίπλα στον αδελφό της. Ένα προξενιό που μάλλον με προξενιό δεν έμοιαζε, αφού ο Θεοδόσιος ερωτεύτηκε την Αθηναΐδα και κατέληξε σε ευτυχή γάμο. Τα δύο αδέλφια της Αθηναΐδας, η οποία είχε μάνι μάνι απαρνηθεί την ειδωλολατρεία και βαπτιστεί χριστιανή με το όνομα Ευδοξία, Αιλία Αικινία, ετοιμάστηκαν να το σκάσουν από την Αθήνα φοβούμενοι τις επιπτώσεις από την παντοδύναμη πια θέση της αδελφής τους. Αυτή όμως κάλεσε τα αδέλφια της και τοποθέτησε τον Γενέσιο σαν διοικητή της Ιλλυρίας και τον Ουαλέριο σε μια πολύ σημαντική παλατιανή θέση.
Η πανέξυπνη Αθηναία που ναι μεν είδε και έπαθε να απαρνηθεί τα παλιά της ήθη και έθιμα, αλλά δεν ξέχασε ποτέ την καταγωγή της, έπεισε τον αυτοκράτορα (που ήταν φανατικός χριστιανός και είχε ήδη καταστρέψει πολλά από τα ειδωλολατρικά θαύματα της τέχνης!!!) να αλλάξει τους νόμους και να αναγνωρίζονται έγγραφα των εθνικών!! Τα σημαντικότερα έργα της ήταν ο Θεοδοσιανός Κώδικας και το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, σώζοντας και αναγεννώντας έτσι για πάντα την ελληνική παιδεία και γλώσσα εντός και εκτός της πόλης και της επικράτειας. Το 425 π.Χ. στη Νέα Ρώμη, στο πανεπιστήμιο, γέννημα αυτής της γυναίκας, με αυτοκρατορικό διάταγμα δίδασκαν τριάντα δύο καθηγητές, δέκα δάσκαλοι Ελληνικών, δέκα δάσκαλοι Λατινικών, τρεις ρήτορες, πέντε σοφιστές, ένας δάσκαλος ρητορικής, δύο νομικής, ένας γραμματικής. Αυτοί οι δάσκαλοι απαγορευόταν να είναι διθεσίτες, δηλαδή να δουλεύουν εκτός της δημόσιας αυτής θέσης. Παράλληλα και οι ιδιώτες πληρώνονταν από το αυτοκρατορικό ταμείο!!! (Θησαυροφυλάκιο).
Ακόμα στην κυρίως Ελλάδα ύστερα από μια σφοδρή επίθεση του Αλάριχου, η Ευδοκία μείωσε τους φόρους για να βοηθηθούν οι ΄Ελληνες. Στήριξε το θέατρο που είχε χαρακτηριστεί αιρετικό μετασχηματίζοντάς το σε «θεωρεία» και λιτανείες. Έκανε το λάθος να θελήσει να εκδιώξει την Πουλχερία, όμως σύντομα κατηγορήθηκε για εξωσυζυγικές σχέσεις με έναν από τους αξιωματικούς της Αυλής, τον Παυλίνο. Αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί το 443 στα Ιεροσόλυμα. Πάντα λέγοντας ότι αγαπούσε τον αυτοκράτορα και ποτέ δεν τον πρόδωσε ερωτικά, πέθανε το 460. Η Μεγάλη Ελληνίδα χαρακτηρίστηκε από τους χρονογράφους της Εκκλησίας με τον τιμητικό τίτλο της Πόρνης.
9 Απριλίου 491 το Βυζάντιο πενθεί τον αυτοκράτορα Ζήνωνα τον ΄Ισαυρο, αφήνοντας χήρα την Αριάδνη, κόρη του φιλοσόφου Βηρίνα και του Λέοντος Α΄. Η Αριάδνη μετά δύο μέρες από την κηδεία ξαναπαντρεύεται τον Αναστάσιο από την Αλβανία (έναν απλό αυλικό μεγάλο σε ηλικία με το δεξί μάτι γλαυκό και το αριστερό μαύρο, τον ονόμασαν γι΄ αυτό «δίκορο»), ο οποίος ασχολούνταν κυρίως με τα τυπολατρικά των τελετών και πολλές φορές έδειχνε συμπάθεια ή ακολουθούσε την αίρεση των μονοφυσιτών. Για το τελευταίο, όταν τον έστεφε αυτοκράτορα ο πατριάρχης Ευφήμιος του ζήτησε ομολογία πίστεως! Η αλήθεια είναι ότι και η Αριάδνη ήταν καταχωρισμένη στους ύποπτους της Εκκλησίας για τις φιλοσοφικές της αναζητήσεις. Αν και η αρχαία θρησκεία υποχωρούσε και μάλιστα είχαν γίνει με διάφορα ευρήματα του Ζήνωνα (που είχε πεθάνει) πολλές βαφτίσεις του πελοποννησιακού κυρίως πληθυσμού, με την ανοχή του νέου αυτοκρατορικού ζευγαριού οι Βυζαντινοί συνέχιζαν τις διάφορες ιερουργίες και τελετές της αρχαίας λατρείας. Ειδικότερα, αναβίωναν στην Αθήνα και σε άλλα πεδινά μέρη εθνικοί αγώνες και σύνοδοι. Όμως, εκτός από αυτά γίνονταν συχνά και ακολασίες διαφόρων επισήμων που εκμεταλλεύονταν την ελαστική στάση του αυτοκρατορικού ζευγαριού. Τότε, ο πατριάρχης Ευφήμιος χρησιμοποιώντας τα χρήματα ενός ειδικού ταμείου των ισαυρικών προκαλεί εξέγερση εναντίον του Αναστάσιου και της Αριάδνης. Η Αριάδνη όμως είχε προβλέψει τά πάντα, και ο Ευφήμιος με τους στασιαστές του βρέθηκε μπροστά στον στρατό του Εθνικού Μαρίνου.
Ομορφη και αδάμαστη σαν αμαζόνα περιγράφεται από τους Δυτικούς ιστορικούς. Θέτει έπειτα από αυτό νόμο για την ανεξιθρησκεία(!) και καταργεί το ισαυρικό θησαυροφυλάκιο (ένα είδος φοροεισπρακτικού ταμείου που αυξανόταν ραγδαία από κατά κεφαλήν φόρους των πολιτών, αλλά κυρίως από τις πόρνες και τα χαμαιτυπεία. Από τα τελευταία, η απόσταση χρηματικού ποσού πάνω στις εισπράξεις ήταν τεράστια, τόση όση να συγχωρηθούν οι ψυχές όσων συμμετείχαν σε αυτά.
Η Αριάδνη κατάργησε ακόμη τις θηριομαχίες και τις ανθρωπομονομαχίες. Μ΄ αυτά και μ΄ αυτά η Αριάδνη και ο Αναστάσιος αποθεώθηκαν από τον λαό, που γιόρταζε φορώντας λευκά φορέματα και λιβανίζοντας ευχαριστούσε τον Θεό και τον αυτοκράτορα. Ωστόσο, σύντομα κατηγορήθηκαν σαν αιρετικοί, αφού ανέτρεπαν τους νόμους, στερώντας από τον λαό τα αιμοσταγή θεάματα και από τις πόρνες τη σωτηρία της ψυχής τους. Το 514, ο στρατηγός Μησίας Βιτταλιανός με στρατό 50.000 Ούνων, Βουλγάρων και Σλάβων πολιορκεί την Κωνσταντινούπολη, απαιτώντας να εξοριστεί το βασιλικό ζεύγος σε μοναστήρι. Ο αθηναϊκός στόλος φτάνει έγκαιρα με ειδοποίηση της Αριάδνης, με αρχηγό τον φιλόσοφο Πρόκλο τον Β΄, σπάει την πολιορκία και με ένα νέο όπλο, το «ελληνικό πυρ» ή το «άπειρο πυρ», όπως και με τη χρήση κατόπτρων (σαν νέος Αρχιμήδης), πυρπόλησε τον στόλο που πολιορκούσε την πόλη. ΄Υστερα από αυτό η Αριάδνη μερίμνησε με δικά της χρήματα για την οχύρωση του Ισθμού και άλλων νευραλγικών πόλεων της Πελοποννήσου και της υπόλοιπης Ελλάδας. Επίσης ανοικοδόμησε το φρούριο των Μεγάρων. Λέγεται ότι την επίθεση του Βιτταλιανού είχε υποκινήσει η Ρώμη, αφού με την εκκίνηση της επίθεσης κατέφθασαν στην πόλη 200 παπικοί επίσκοποι απαιτώντας από την αυτοκράτειρα έκτακτη σύνοδο. Εκείνη όμως τους απέκρουσε δυναμικά και τους έδιωξε! Σε γενικές γραμμές δεν αναμείχθηκε σε έριδες κληρικών της ορθοδοξίας. Η αμφιλεγόμενη από τους κληρικούς φυσιογνωμία της χαρακτηρίστηκε «σώφρονος έσχατον και αισχρά το πρότερον». Ανακηρύχθηκε αγία. Η Αγία Αριάδνη γιορτάζεται μαζί με την Αγία Σοφία και Ειρήνη στις 28 Σεπτεμβρίου.

«Τα χρόνια του Ιουστινιανού και των διαδόχων του - 518-610 μ.Χ.»

Κάποιες φορές οι ιστορίες θυμίζουν τα παραμύθια ή τα παραμύθια αντιγράφουν αυτές. Μια φορά και ένα καιρό ζούσε ένα κοριτσάκι, κάτι σαν ασχημόπαπο, που τριγυρνούσε στον ιππόδρομο σαν να ήταν σπίτι της. Ο μπαμπάς της ο Ακάκιος ήταν ο ταϊστής των αρκούδων του Ιπποδρόμου, η μαμά της μια απλή λαϊκή. Της άρεσε να πετάει τα ρούχα της και να ξεγυμνώνεται μέχρι που το έκανε επάγγελμα. Όταν μεγαλώνοντας έγινε πανέμορφη, όπως το ασχημόπαπο - κύκνος. Περιζήτητη στην πορνεία. Αφοβη και φίλη των άγριων ζώων του ιπποδρόμου, όπως η βασίλισσα Κλεοπάτρα και προσεκτική με τους ανθρώπους. Οι χρονικογράφοι της εποχής λένε ότι όταν έμενε έγκυος ήξερε την τέχνη να απαλλάσσεται, αλλά ήξερε και περισσότερες μαγείες και μαγκανίες… Την έλεγαν Θεοδώρα και με όλα αυτά τα προτερήματα ένα απόγευμα φτιάχτηκε, έβαψε τα χείλια της, έβαλε τα καλά της και ένα πέπλο στα μαλλιά, έκατσε στο παράθυρό της και άρχισε να κλώθει νήμα. (Μιας και η κυρίως δουλειά της ήταν κλώστρια νημάτων.) Τότε πέρασε από εκεί ένας καβαλάρης, που σταμάτησε και άρχισε να παρακολουθεί την πεντάμορφη που ήταν σκυμμένη στο έργο της. Εκείνη το κατάλαβε και τον κοίταξε. Ήταν αρρενωπός, μετρίου αναστήματος και γκριζομάλλης. Άμ΄ έπος, αμ΄ έργον. Άρχισαν τις εξόδους και τα ραντεβού. Ύστερα από λίγο καιρό η Θεοδώρα ανακάλυψε ότι έβγαινε με τον γιο του αυτοκράτορα και διάδοχο του θρόνου, Ιουστινιανό. Όταν την εμφάνισε στους γονείς του και στους αυλικούς, η Θεοδώρα ένιωσε ότι δεν θα τα έβγαζε πέρα, άλλωστε το παρελθόν της ήταν γνωστό, όμως, όπως φαίνεται, εκείνο το βράδυ είχε υφάνει την τύχη της, πριν αντιδράσει κανείς, ο Ιουστινιανός ανακοίνωσε τους γάμους του. Έμελλε να είναι το πιο ερωτευμένο, διάσημο και ισχυρότερο ζευγάρι του Βυζαντίου. Ο Ιουστινιανός δημιούργησε και ταυτίστηκε με το μεγάλο σύμβολο του Βυζαντίου, την Αγιά Σοφιά. Ο θρύλος λέει πως, όταν ένα πρωί Κυριακής ο αυτοκράτορας ευρισκόμενος στην εκκλησία άπλωσε το χέρι του να πάρει το αντίδωρο, τότε μια μέλισσα πέταξε και άρπαξε το αντίδωρό του και το ΄σκασε! Έβαλε λυτούς και δεμένους να βρουν το αντίδωρο, αλλά τίποτα, μέχρι που κάποιος σηκώνοντας το καπάκι μιας κυψέλης αντίκρισε ένα θαυμαστό ομοίωμα εκκλησίας, όπου στην Αγία Τράπεζα βρισκόταν το αντίδωρο. Όταν το είδε ο αυτοκράτορας κάλεσε και έδωσε εντολή στον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο να την κτίσουν. Η μακέτα έγινε πραγματικότητα σε 7.000 τ.μ., σε ρυθμό βασιλικό μετά τρούλων, γεμάτο κολόνες, κολωνάκια. Οι τέσσερις μιναρέδες που στέκουν γύρω της είναι προθέματα των Τούρκων, φανταστείτε την χωρίς αυτούς. Γι’ αυτήν ο Ιουστινιανός εκφώνησε «Νενικήκαμεν Σολομών». Τα χρόνια της βασιλείας του ετελούντο ακόμη πολλές τελετές χθονίων θεοτήτων της αρχαιότητας από τις γιορτές της Αφροδίτης της Κύπρου, της Επιδαύρου, της Αθήνας, των Ελευσινίων, της Ίσιδας, του Μίθρα, που δημιούργησαν πολλές αναταραχές. Τα χρόνια του Ιουστινιανού, η λάμψη και η δόξα συνοδεύτηκαν από εσωτερικές και εξωτερικές ταραχές. Σημαντική εσωτερική αναταραχή έγινε με τη στάση του «Εν τούτω Νίκα». Ξεκίνησαν όλα μια Κυριακή του 532 μ.Χ. στον Ιππόδρομο. Την προηγουμένη το βράδυ στους δρόμους της πόλης είχε διαδραματιστεί κάποια οδομαχία, που αν και δεν ήταν αναίμακτη πέρασε μάλλον απαρατήρητη. Την άλλη μέρα στον Ιππόδρομο μόλις μπήκε ο αυτοκράτορας με τη συνοδεία του οι δύο φατρίες των Πράσινων και των Βένετων αλληλοκατηγορούνταν. Οι πράσινοι μάλιστα έβριζαν τον αυτοκράτορα με μελανούς χαρακτηρισμούς. Εκείνος τότε νηφάλια αποχώρησε και δεν δόθηκε περισσότερη σημασία στο θέμα. Λίγες μέρες μετά οι Πράσινοι και οι Βένετοι ενωμένοι ξεσηκώνονται, φωνάζοντας το σύνθημα «Νίκα». Ζητούσαν την καθαίρεση αυλικών και έβαζαν στην πόλη φωτιές, καίγοντας το ωραιότερο κομμάτι της. Έβριζαν τον αυτοκράτορα και χαρακτήριζαν τη Θεοδώρα κλέφτρα, ξεδιάντροπη και πόρνη.
Ο Ιουστινιανός αποφάσισε να φύγει από το βασίλειό του, σαν λύση τότε όμως η Θεοδώρα αποδοκιμαστικά του είπε «Εγώ δεν φεύγω. Καλύτερα να πεθάνω βασίλισσα από το να εγκαταλείψω τον θρόνο», και άλλαξε τη σελίδα της Ιστορίας, κρατώντας τον στον θρόνο του. Κατέστρωσαν σχέδιο και έμειναν ακλόνητοι εκεί, εξαπολύοντας το στρατό στις μάζες του λαού που είχαν σχηματίσει τείχος με τα σώματά τους. Ακολούθησε σφαγή με στρατηγό τον Βελισσάριο. Το κόκκινο δειλινό του Βοσπόρου ήταν λιγότερο ερυθρό από το αίμα που χύνονταν και συνέχιζε να χύνεται τη νύχτα που ερχόταν και η σφαγή συνεχιζόταν σαν τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου. Το πρωί της επόμενης μέρας της «στάσης του Νίκα» μέτρησαν 30.000 νεκρούς.
Την άνοιξη του 542 μ.Χ. στην Αίγυπτο ξεσπάει πανούκλα από την κοιλάδα του Νείλου που εξαπλώνεται στην αυτοκρατορία.
Η κυβέρνηση οργάνωσε συνεργεία εξυγίανσης ώστε να μπορέσουν να αναχαιτίσουν την αρρώστια με ομαδικές ταφές σε κενοτάφια, ακόμη και σε πυργίσκους των τειχών, αφού τα χέρια και η δύναμη των ανθρώπων είχε διαλυθεί και τα πτώματα κείτονταν οπουδήποτε εγκαταλελειμμένα. Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς η ασθένεια κάμπτεται και ο κόσμος αρχίζει να αισιοδοξεί. Ένα όμως πρωί ο αυτοκράτορας ξυπνάει με πυρετό και ανησυχητικά συμπτώματα. Η Θεοδώρα δεν φεύγει ούτε ένα λεπτό από το πλευρό του. Οι επίδοξοι θεσίτες της αυλής γυροφέρνουν τα δώματα του αυτοκράτορα, όμως η Θεοδώρα τους διώχνει. Κάποια στιγμή ο Ιουστινιανός ανέκαμψε από την αρρώστια, αλλά παρ’ όλη τη βελτίωση η ασθένεια εξακολουθούσε να τραβάει σε χρόνο με εξάρσεις και κρίσεις. Η Θεοδώρα απαντούσε στους εχθρούς του αυτοκράτορα, που είχαν ρίξει πια τις μάσκες.
- Πηγαίνετε, δεν έχει πεθάνει, ζει. Και ο Ιουστινιανός έζησε για πολλά χρόνια ακόμη.
Όπως φαίνεται ο Μέγας Κωνσταντίνος άλλαξε τη θέση της πρωτεύουσας από τη Ρώμη για να εξυγιανθούν οι ίντριγκες και οι αγριότητες που έπνιγαν την πόλη και ναι μεν η ανηθικότητα των ρωμαϊκών οργίων σκεπάστηκε με τη χριστιανική θρησκεία, αλλά κάτω από αυτό το κάλυμμα ήταν αυτονόητο ότι δεν άλλαζαν οι ψυχές των ανθρώπων και φυσικά είχαν ξανα-αναπτυχθεί ίντριγκες στη νέα Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη και τις άλλες πολιτείες της. Κάτω από τις λαμπερές αίθουσες του παλατιού, στα υπόγεια λειτουργούσαν αίθουσες βασανιστηρίων και ουαί και αλίμονο σε όποιον αντιτίθετο στις βασιλικές βουλές ή δεν αποκαλούσε τον Ιουστινιανό «δεσπότη» και τη Θεοδώρα «δέσποινα». Καθημερινές ποινές, ακρωτηριασμοί, κάψιμο στην πυρά, τύφλωση, ρινοτομία, κόψιμο των χεριών, κόψιμο των χειλιών, αυτιών, γλώσσας, εξ ου και τα επίθετα Ασημομύτης (γιατί προσάρτιζαν μια ασημένια μύτη), Κουτσοχέρης, Κοψαχείλης, Κουτσαύτης, Κουτσομύτης κ.ά.
Στις μέρες του Ιουστινιανού εισήχθη από την Κίνα από ένα Πέρση ο μεταξοσκώληκας, που άλλαξε την πορεία της μόδας. Οι Έλληνες αργότερα έμαθαν στους Τούρκους αυτή την καλλιέργεια.
Η όμορφη Θεοδώρα έχασε το σθένος της υγείας της το 548 με συχνούς πυρετούς, αδυναμία, ανορεξία που αυξανόταν καθημερινά, και πόνους που δεν την άφηναν να κοιμηθεί τα βράδια. Όταν οι γιατροί σήκωσαν τα χέρια, κάλεσε στο παλάτι μια πασίγνωστη μάγισσα, τη Φωτεινή, για να της πει το μέλλον.
Εκείνη είδε ζωή μέχρι τον Ιούνιο και μετά έβαλε τα κλάματα… Η θεατρίνα Θεοδώρα παρ’ όλη την αδυναμία της βγήκε για μια τελευταία φορά στο κοινό της ντυμένη λαμπερά και συνόδεψε στον ιππόδρομο τον αυτοκράτορα για να δουν τις αρματοδρομίες, στις 11 Μαΐου του 548. Κρατήθηκε αγέρωχη μόνο λίγο από τους ανυπόφορους πόνους, από τον εγγονό της Αναστάσιο που τη βοήθησε να φύγει.
Μέχρι την τελευταία της στιγμή χειρίστηκε τα προσωπικά της θέματα και αντιμετώπισε τους εχθρούς. Είχε κλειστεί στα δωμάτιά της, αποφεύγοντας τον αυτοκράτορα, για να του αφήσει τη θύμηση της πανέμορφης γυναίκες που αγάπησε. Στο τέλος, είχε μείνει ένας ζαρωμένος σκελετός στο βασιλικό της κρεβάτι. Ο αυτοκράτορας στερημένος από την παρουσία της ξέσπαγε σε λυγμούς την ώρα των εργασιών του. Στις 29 Ιουνίου του 548 η Θεοδώρα έφυγε από τη ζωή και ο αυτοκράτορας περίπου 15 χρόνια μετά.
«Η βασίλισσα που τύφλωσε τον γιο της» θα μπορούσε να είναι το προσωνύμιο της Ειρήνης της Αθηναίας, που έζησε την περίοδο των Εικονομαχιών 717-867.
Αρχές του 8ου αιώνα την αυτοκρατορία διαδέχονται ο Λέων ο Γ΄ ο Ίσαυρος 717-741, καινοτόμος και προοδευτικός, πρωτεργάτης των εικονομαχιών, οι οποίες θα διαρκούσαν τουλάχιστον 100 χρόνια, με αποτέλεσμα να χυθεί πολύ αίμα. Ο διάδοχός του Κωνσταντίνος έζησε σε ένα περιβάλλον με αυτοκρατορικές ίντριγκες, όπου στα παρασκήνια πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιζαν οι γυναίκες, όπως η μητέρα του Χατζάρα, η οποία θέλησε να δώσει στον γιο του, τον Λέοντα τον Δ΄, μια έμπιστη γυναίκα. Φρόντισε να τον παντρέψει από τα 10 χρόνια του με μια Αθηναία, την Ειρήνη (750-802 μ.Χ.), αφού η Αθήνα ήταν πάντα στεφανωμένη με δόξα, παιδεία και πάνω από όλα δεν φημιζόταν για προδότες. Η παρθένα Ειρήνη ήταν κόρη του φιλοσόφου λόγιου Σαραντάπηχου. Εφτασε μόνη στο Βυζάντιο με μια μικρή προίκα, ένα πενιχρό νυφικό. Με μια πλούσια όμως πνευματική προίκα ευφράδειας και την αθηναϊκή πολιτιστική κληρονομιά της, όμορφη και ηθική καθώς ήταν κέρδισε τις εντυπώσεις του παλατιού.
Παντρεύτηκε τον Λέοντα τον Δ΄ το 770 στον Φάρο και μετά από πέντε χρόνια ο Λέων εστέφθη αυτοκράτωρ. Η Ειρήνη από την άφιξή της στην Πόλη είχε καταλάβει τις θρησκευτικές ίντριγκες και τις μηχανορραφίες των συμφερόντων των κληρικών. Η ίδια ήταν εικονόφιλη, φιλόδοξη, με πάθος για δύναμη και εξουσία. Το όνομά της εμπλέκεται σε μια μεγάλη συνωμοσία όπου πολύ καταδικάστηκαν, αλλά για την ίδια δεν βρέθηκαν ισχυρά στοιχεία. Στόχος της ήταν η γεφύρωση του Πάπα με την Ανατολή και η αναστήλωση των εικόνων.
Στη Δύση εμφανίζεται με κατακτητικές διαθέσεις και επιτυχίες ο Γάλλος ηγεμόνας Κάρολος. Το 775 πεθαίνει ξαφνικά ο πεθερός της Ειρήνης, Κωνσταντίνος. Μετά ακολουθεί η στέψη του Καρόλου ως αυτοκράτορα της Δύσης. Λίγες μέρες αργότερα πεθαίνει ο σύζυγός της και αυτοκράτορας Λέοντας Δ΄.
Η Ειρήνη ζητά νύφη για τον γιο της, τον ανήλικο Κωνσταντίνο, την κόρη του Καρόλου του Μεγάλου, τη Ρωθρούδα (Ερυθρώ). Τον αρραβώνα ευλογεί ο Πάπας της Ρώμης!!! Η νεαρά αρραβωνιαστικιά διδάσκεται την ελληνική νοοτροπία, εθιμοτυπικά και γλώσσα. Όμως, ο γάμος αυτός δεν έγινε ποτέ, αφού τον διέλυσε η Ειρήνη επειδή κατάλαβε ότι ο γιος της θα αποκτήσει από τον πεθερό του τεράστια δύναμη!
Κάποιοι Έλληνες και ελληνομαθείς φιλόσοφοι όπως ο Ελισσαίος παραμένουν στο Παρίσι και θεμελιώνουν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Στις 27 Αυγούστου του 786 ύστερα από σύνοδο στους Αγίους Αποστόλους κάτω από την επιρροή της Αθηναίας συμφωνείται η αναστήλωση των εικόνων. Όμως ξεσηκώνεται ο λαός και η αναστήλωση εμποδίζεται. Η Ειρήνη όμως πραγματοποιεί την εμμονή της το 787 με δεύτερη σύνοδο που συγκαλεί στην Αγία Σοφία της Νίκαιας με την προστασία του στρατού. Έτσι μακριά από την Κωνσταντινούπολη καταφέρνει τον σκοπό της.
Ο Κάρολος ο Μέγας δημιουργεί ένα πνευματικό κύκλο στη Δύση με φιλόσοφους και διανοούμενους, με έντονο ελληνοκεντρισμό.
Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στο Βυζάντιο. Για πρώτη φορά η Αθηναία κόβει νέα νομίσματα με την ελληνική γλώσσα καταργώντας δια παντός τη λατινική μαζί με τον γιο της Κωνσταντίνο. Όταν ο γιος της ενηλικιώνεται έχει την αγάπη του κόσμου και εκείνη επισκιάζεται. Με το ζόρι τον παντρεύει με μια όμορφη γυναίκα, κόρη ενός πτωχού Αρμενίου. Ο Κωνσταντίνος αισθανόμενος τη δύναμη της μητέρας του και παίρνοντας στα χέρια του την ισχύ διέταξε τη σύλληψή αυτής και των συνεργατών της. Όμως τα πράγματα αντιστρέφονται από την πανουργία της και αντί αυτής συλλαμβάνεται ο Κωνσταντίνος. Η τάξη επανέρχεται και ο Κωνσταντίνος ενθρονίζεται με τον ταυτόχρονο εξορισμό των υποστηριχτών της Ειρήνης.
Στις 15 Ιουλίου του 797 η Ειρήνη κάνει πραξικόπημα περιορίζοντας τον γιο της στο δωμάτιο που γεννήθηκε. Στις 9 η ώρα διέταξε να τον τυφλώσουν, την ίδια μέρα που ο Κωνσταντίνος θρηνούσε τον θάνατο του νεαρού γιου του, για τον οποίο φαίνεται ότι είχε συνδράμει η Ειρήνη. Αυτή η γυναίκα ξεκλήρισε το γένος των Ισαύρων, αφού οι Σλάβοι κατέβηκαν στην Πελοπόννησο με προτροπή των δύο κουνιάδων της και όταν αυτοί κατατροπώθηκαν από τον βυζαντινό στρατό, τους συνέλαβαν, τους τύφλωσαν και τους θανάτωσαν και αυτούς!!!
Εκμεταλλευόμενη κάθε ταραχή έβαλε στόχο τον Κάρολο τον Μέγα, όχι όμως για να του επιτεθεί – του έστειλε πρόταση γάμου!! που έγινε αμέσως δεκτή! Στο Βυζάντιο, απ΄ ό,τι φαίνεται, η τρομακτική γυναικοκρατία είχε πέραση. Αλλά όπως θα δείξει η ιστορία του Βυζαντίου δεν θα δέχονταν ποτέ τη Φραγκοκρατία που εποφθαλμιούσε το βασίλειο. Ετσι, οι Βυζαντινοί έστεψαν τον Νικηφόρο (ευνοούμενο του παλατιού) αυτοκράτορα. Η Ειρήνη βρέθηκε στα δωμάτια με τους θησαυρούς της. Ο Νικηφόρος της χάρισε τη ζωή, αφού την έβαλε να του παραδώσει τον βασιλικό θησαυρό. Εξορίστηκε στην Πρίγκιπο Νήσο και μετά στη Λέσβο, όπου προσευχόμενη απεβίωσε το 802 μ.Χ.
Στο αιματοβαμμένο πέρασμά της άφησε πίσω κάτι μοναδικά σημαντικό, την επαναλειτουργία της Ακαδημίας του Πλάτωνα, την ανανέωση της Αθήνας, τη στήριξη του Ελληνικού Πνεύματος.
Κασσιανή και Θεοδώρα, οι δύο αντίζηλες. Όταν το 829 πεθαίνει ο Μιχαήλ, στον θρόνο ανέρχεται ο γιος του Θεόφιλος, ο οποίος υπήρξε καλλιεργημένος και μορφωμένος σε σχέση με τον πατέρα του. Φίλος της τάξης και του νόμου από τις πρώτες του μέριμνες ήταν η εύρεση και τιμωρία των δολοφόνων του Λέοντα του Ε΄. Τον δεύτερο χρόνο της βασιλείας του η μητριά του Ευφροσύνη διοργάνωσε καλλιστεία για να επιλέξουν τη νέα αυτοκράτειρα όχι όμως με κριτήριο μόνο την ομορφιά, αλλά με ισοτιμία της εξυπνάδας!!! Κατέφθασαν το λοιπόν οι πιο όμορφες του Βυζαντίου στα πρωτοφανή αυτά μεσαιωνικά καλλιστεία. Ανάμεσά τους ξεχώρισαν δύο κοπέλες, η Κασσιανή και η Θεοδώρα. Όπως φαίνεται η Κασσιανή είχε εκτυφλωτική ομορφιά, γενιά των αρχαίων Κα(σ)σίων ιερέων του Κάσιου Διός (λατρευόταν στο Κάσιο όρος της Αθήνας, της Επιδαύρου και την Κασσιόπη της Κέρκυρας).
Ο Θεόφιλος μαγεμένος από την ομορφιά της την πλησίασε και της είπε: «Εκ της γυναικός πηγάζει τα φαύλα!». (Θεολόγοι λένε πως αναφερόταν στην Εύα.) Εκείνη περήφανα του απάντησε: «Και εκ τη γυναικός πηγάζει τα κρείτα». Οι ερμηνευτές διχασμένοι, οι μεν λένε ότι αναφέρεται στην Παρθένο Παναγία και οι δε στην παρθένο Αθηνά.
Όπως και να ’χει, ο αυτοκράτορας ένιωσε ότι αυτή η μεγάλη ευφυΐα θα τον επισκίαζε, έτσι τα μάτια του στράφηκαν στη δεύτερη όμορφη, που ήταν η «χαμηλοβλεπούσα»!!! Θεοδώρα. Απλωσε το χέρι του και αυτό ήταν, η Θεοδώρα κρίθηκε η μις Βυζάντιο! Και από ό,τι φαίνεται ο τίτλος αυτός της ανήκει και σαν γυναικεία προσωπικότητα σε όλη τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων.
Η Κασσιανή με τη σειρά της κλείνεται μετά την απόρριψη σε μοναστήρι. Ξεχώρισε όμως και εκεί με τη μόρφωση μελετώντας και συγγράφοντας. Είναι γνωστό σε όλους μας το τροπάριο της Κασσιανής «η εν πολλαίς αμαρτίαις», που μιλάει για τη Μαρία τη Μαγδαληνή αυτή που έπλυνε τα πόδια του δασκάλου της Ιησού και τα σκούπισε με τα μακριά μαλλιά της. Σαν επιτάφιος θρήνος, μοιρολόι, όπου η θρηνούσα αποκαλύπτει σε αυτόν που φεύγει ελεύθερα αυτά που θέλει να πει, έχει έναν πνιγηρό ερωτισμό προς τον αγαπημένο. Λέγεται ότι ο Θεόφιλος μετάνιωσε εκείνη τη στιγμή, που φοβήθηκε αυτή τη δυναμική γυναίκα και ότι δεν την ξέχασε ερωτικά ποτέ…. Την περίοδο που εκείνη τέλειωνε τον γνωστό αυτό ύμνο, ο Θεόφιλος έφιππος έφθασε στο μοναστήρι όπου μόναζε και χτύπησε την πόρτα του κελιού της τη νύχτα... Εκείνη παρέμεινε στο μοναστήρι και δεν ξαναβρέθηκαν ποτέ. Συνεχίζοντας την ιερή παράδοση της οικογενείας της και μεταφέροντας το ιδίωμά της από την αρχαία ειδωλολατρική θρησκεία στη νέα του χριστιανισμού ανακηρύχθηκε Αγία και μάλιστα η ονομαζόμενη «Αγία των Κασίων».
Η Θεοδώρα από την άλλη νυμφεύτηκε τον Θεόφιλο και έγινε η αυτοκράτειρα το 830 σε μια στιγμή μεγάλων θρησκευτικών αναταραχών λόγω των εικονομαχιών. Συγχρόνως, το κυνήγι των αρχαίων τελετών συνεχιζόταν με τις γιορτές της Αφροδίτης – της Επιδαύρου – των Αθηνών – της Ισιδας – του Μίθρα – των Ελευσίνιων μυστηρίων.
Η Θεοδώρα αγάπησε πραγματικά τον Θεόφιλο, του χάρισε έξι παιδιά, τη Θέκλα, την Αννα, την Αναστασία, τη Μαρία, την Πουλχερία και τον Μιχαήλ. Γνωρίζοντας τη βαθιά γνώση του για νομικά και διοικητικά θέματα δεν αναμείχθηκε ποτέ σε αυτά. Ήταν δε τόσο δίκαιος που δεν έκανε καμιά χάρη ούτε σε συγγενή ούτε σε φίλο. Η Θεοδώρα ασχολήθηκε με θέματα που το πεδίο ήταν ελεύθερο, δηλαδή τον πολιτισμό. Προστάτευσε τη συγγραφή θρησκευτικών κειμένων και φρόντισε την αναβίωση της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας.
Πρώην μίμος του θεάτρου αλλά και χαμηλοβλεπούσα απαγόρευσε τον διωγμό των ηθοποιών και άνοιξε θεατρική σκηνή. Στήριξε κυνηγημένους φιλοσόφους και επανιδρύθηκαν σχολές που είχαν κλείσει. Άνοιξαν ακόμη νέες ακαδημίες και επιστημονικές σχολές με έδρες γεωμετρίας, αστρονομίας, γραμματικής κ.ά. Σε γενικές γραμμές αναβαθμίστηκε η παιδεία.
Οι Άραβες που θεωρούσαν βάρβαρο και υποανάπτυκτο το Βυζάντιο σύντομα παραδέχτηκαν το πνευματικό μεγαλείο που πια ήταν υψηλότερο από το δικό τους. Το 840 μεταφράζονται οι Εννεάδες του Πλωτίνου στα Αραβικά - ένα ψευδο-αριστοτελικό έργο. Ακολουθούν τα Αριστοτελικά και Νεοπλατωνικά κείμενα. Μέσω των Αράβων έφτασαν τα ελληνικά κείμενα στη Δύση!
Σε γενικές γραμμές τότε συγγράφηκαν πολλά νέα έργα και εκδόθηκαν.
Μια αρρώστια του επίτροπου Μανουήλ που τον έφερε στα πρόθυρα του θανάτου έκανε τη Θεοδώρα να υποσχεθεί την ανάρτηση των εικόνων στους ναούς. Ο Μανουήλ έγινε καλά την άλλη μέρα κιόλας και η υπόσχεση τηρήθηκε. Φυσικά αυτό δημιούργησε συγκρούσεις με τους εικονομάχους, οι οποίοι κατατροπώθηκαν με πρωτοβουλία της ίδιας. Σχεδόν αμέσως έγιναν διωγμοί αιρέσεων όπως οι Ζηλωτές, οι Παυλικανοί κ.ά. Το αίμα που χύθηκε ξεπέρασε τα 100.000 άτομα.
Ταυτόχρονα το Βυζάντιο βάλλεται από τους Βούλγαρους, ενώ η γυναίκα που διάλεξε ο αυτοκράτορας για να μην τον επισκιάσει ηγήθηκε του στρατού των βυζαντινών λεγεώνων στην πρώτη γραμμή.
Οι Βούλγαροι την απειλούν με μια επιστολή στην οποία απαντά: «Δεν είναι δυνατόν να καυχιέστε για μεγάλη νίκη αν νικήσετε μια γυναίκα. Αν όμως νικηθείς από μια γυναίκα η ντροπή θα σε κυνηγά για πάντα». Και ενίκησε. Όταν ο Βόγορις, αρχηγός των Βουλγάρων λύγισε, βλέποντας τον λαό του να λιμοκτονεί από πείνα που είχε ξεσπάσει, συνθηκολογεί και βαπτίζεται χριστιανός, παίρνοντας το όνομα του αναδόχου Μιχαήλ και ακολουθούν οι υπήκοοί του. Ο Πάπας αμέσως προσπάθησε να εξαφανίσει την επιρροή των Βυζαντινών στη Βουλγαρία πιέζοντας με τη βία να βαπτισθούν καθολικοί.
Τότε βοηθήθηκαν από τη βασιλική αυλή ο Κύριλλος και Μεθόδιος, που στάλθηκαν στους Σλάβους, γνωρίζοντας τη γλώσσα, για να εκπολιτίσουν τις ομάδες που ζούσαν σε πόλεις βασισμένες σε τροχούς αμάξης(!!!) και πέτυχαν να ριζώσει ο ελληνικός πολιτισμός το ίδιο καλά με το έργο που διέδωσαν στην Αραβία.
Η Θεοδώρα χρεώνεται την αναστήλωση του αρχαίου πολιτισμού, την προώθηση της νέας γραφής λογοτεχνίας και επιστημών, την ανάπτυξη του βυζαντινού πολιτισμού. Εντός της χώρας στη γειτονική και ανατολική Ευρώπη, στους Άραβες, το τέλος της εικονομαχίας. Ακόμη την αλφάβητο με τη μικρογράμματη γραφή. Η νέα αυτή αμαζόνα δεν απαλλάχθηκε από τις ραδιουργίες και ίντριγκες του παλατιού, ήξερε όμως τη μάχη και την άμυνα. Έτσι πολύ σοφά έκλεισε μόνη της τον κύκλο του επίγειου έργου της, παρέδωσε επίσημα μπροστά στη σύγκλητο τον βασιλικό θησαυρό, δίνοντας τους κώδικες για το πώς να συμβουλεύονται σημαντικούς και μεγάλους άνδρες. Αποσύρθηκε με τις κόρες της στο μοναστήρι των Γαστρών το 867, όπου τη βρήκε ειρηνικά ο θάνατος.
Μαζί με τα βασανιστήρια και τα φονικά κάπου στη μεσαία περίοδο της Βυζαντανής Αυτοκρατορίας άρχισαν ξεδιάντροπα διάφορες αιμομικτικές σχέσεις και απαγορευμένοι έρωτες να ανθίζουν και τα καθωσπρέπει κατεστημένα να κλονίζονται, κάπου στο τέλος της περιόδου της εικονομαχίας (717-867). Στο ξεκίνημα της Μακεδονικής Δυναστείας (867-1081) ο Βασίλειος Α΄ ο Μακεδών, στην πραγματικότητα θρακικής καταγωγής, γεννήθηκε το 812 από φτωχούς γονείς. Τότε ο Κρούμος βασιλιάς των Βουλγάρων πήρε στο πέρασμά του πολλούς αιχμαλώτους, ανάμεσα σε αυτούς και αυτή την οικογένεια. Ο Βασίλειος μεγάλωσε στη Βουλγαρία. Άνδρας πια επέστρεψε στα μέρη του, αλλά η ανεργία τον οδήγησε στην Κωνσταντινούπολη.
Είχε εκείνη την επιβλητική θεωρία του αρρενωπού μεγαλόσωμου Μακεδόνα και ήταν αυτή που έκανε έναν αυλικό να τον προσλάβει για ιπποκόμο. Σύντομα ξεχώρισε για τις ικανότητές του, και ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ΄ τον τοποθέτησε σε υψηλά αξιώματα της αυλής. Σύντομα τον ανακάτεψε στις βρωμιές του και στη σχέση του με μια νεαρή ερωμένη του, την Ευδοκία. Η όμορφη Ευδοκία σύντομα έγινε σύζυγος του αυλικού Βασιλείου, αφού ο ίδιος χώρισε πρώτα τη γυναίκα του Μαρία. Έτσι, η Ευδοκία μπορούσε να τρυπώνει ανενόχλητη στα ιδιαίτερα δωμάτια του αυτοκράτορα. Γι’ αυτή την ανοχή και εμπιστοσύνη του Βασιλείου σύντομα ο αυτοκράτορας τον έχρισε επίσημα συναυτοκράτορα. Ο Μιχαήλ δεν σταμάτησε τη ροπή προς τις δολοπλοκίες, φόνους, βασανιστήρια, ακόμη και σε αθώους. Ο Βασίλειος βρήκε την ευκαιρία και έκανε πως προσπαθούσε να τον συνετίσει. Ο Μιχαήλ τον απείλησε ότι θα τον καθαιρέσει από αντιβασιλέα και στη θέση του θα μπει άλλος. Τότε ξεσήκωσε τους δυσαρεστημένους. Δολοφόνησε τον αυτοκράτορα και έγινε αυτοκράτορας στη θέση του αυτοκράτορα. Η Ευδοκία τώρα από ερωμένη έγινε σύζυγος του αυτοκράτορα. Το παράδοξο ήταν ότι ο Βασίλειος ήταν μάλλον χαμηλών τόνων και διοίκησε συνετά. Για τη χάρη μιας ερωμένης η αυτοκρατορία άλλαξε τη δυναστεία των αυτοκρατόρων με τη μακεδονική δυναστεία. Όταν ο Βασίλειος πέθανε το 811, τον διαδέχθηκε ο δευτερότοκος γιος του Μιχαήλ ΣΤ΄.
Μια Μανιάτισσα αυτοκράτειρα, η Θεοφανώ, όμορφη από πολύ χαμηλής τάξης οικογένεια με γενικές γραμμές άγνωστο παρελθόν, για πολλούς χαρακτηρισμένη πρώην θεατρίνα, επιλέχθηκε από τον πεθερό της τον Κωνσταντίνο τον Πορφυρογέννητο για να παντρευτεί τον γιο και διάδοχό του, Ρωμανού του Β΄. Ο Ρωμανός ο Β΄ είχε ξαναπαντρευτεί στα 5 του χρόνια, από προξενιό του παππού του, του Ρωμανού του Λεκαπηνού, την Ιταλίδα πριγκίπισσα Βέθρα, κόρη του βασιλιά Ούκου, της οποίας έδωσαν το όνομα Ευδοκία. Η πανέμορφη πριγκίπισσα έμελλε να πεθάνει στα 17 της. Η Θεοφανώ, που διάλεξε ο πατέρας του, ήταν πολύ μορφωμένη, αν και πολλοί τη χαρακτήρισαν πόρνη, ήταν πανέξυπνη και άξια να «συμβασιλεύσει» και να λατρευτεί με τρεις αυτοκράτορες, να γίνει μητέρα δύο αυτοκρατόρων και πεθερά του πρώτου χριστιανού τσάρου της Ρωσίας και του αυτοκράτορα της Γερμανίας. Το πραγματικό της όνομα ήταν Αναστασώ ή Λάκαινα, τη μετονόμασαν δε σε Θεοφανώ από τη θεϊκή ομορφιά της.
Αλλά και ο νεαρός πρίγκιπας την ερωτεύτηκε τυφλά. Η ίδια είχε καθαρή ελληνική παιδεία στα μέρη της, τη Λακωνία, όπου ακόμη λατρεύονταν οι αρχαίες θεότητες!!!
Το 956 πεθαίνει ο πεθερός της ο Πορφυρογέννητος, εκείνη ήδη είχε τον πρωτότοκο γιο της τον Βασίλειο τον Β΄. Ο άντρας της και αυτοκράτορας Ρωμανός ο Β΄ είχε κάποιες ροπές στα πάθη. Στην αδυναμία του αυτή βασίλεψε η Θεοφανώ, που απομάκρυνε από το παλάτι την πεθερά της και τις κουνιάδες της, για να πάρει την ιστορία του Βυζαντίου στα χέρια της. Έβγαλε από τις νευραλγικές θέσεις ανθρώπους που ήταν «θεοσεβούμενοι» και έβαλε δίπλα της ανθρώπους της εμπιστοσύνης της, όπως τον Ευνούχο Πατρίκιο, Ιωσήφ Βρίγγα, μέγα πραιπόσιτο (αυλάρχη) και μέγα δρουγκάριο (ναύαρχο) τον έκανε πρωθυπουργό και τον πρώτο σπαθάριο Σισίννιο. Σαν έπαρχο και γενικό λογοθέτη (θησαυροφύλακα) έβαλε τον Έλληνα Θεόδωρο Δαφνοπάτη. Στην πραγματικότητα η ισχυρή αυτοκράτειρα βασίλεψε παραγκωνίζοντας τον Ρωμανό, δημιουργώντας ένα δίδυμο εξουσίας με τον Βρίγγα.
Από το 824 η εκατόμπολη (των αρχαίων) η Κρήτη βρισκόταν στα χέρια των Αράβων, η απόβαση των οποίων έγινε ύπουλα. Έδειξαν αμέσως τις προθέσεις τους καίγοντας όλο τον βυζαντινό στόλο, χωριά, σφάζοντας και εξισλαμίζοντας ό,τι είχε απομείνει. Το γεωγραφικό σημείο της Κρήτης είναι ιδιαίτερα χαρισματικό στρατηγικά, αφού βρίσκεται στη μισή απόσταση πλεύσης από την Αφρική προς την Ευρώπη. Έτσι από εκεί οι Αραβες κάθε άνοιξη έπλεαν έχοντας στα πλοία τους μαύρες σημαίες εναντίον της Ευρώπης. Κάποτε έφτασαν και στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι τη βασιλεία της Θεοφανώς είχαν γίνει άπειρες εκστρατείες εναντίον των Αράβων της Κρήτης… με αποτυχία!!! Εκείνη την περίοδο ήταν διορισμένος στη Μικρά Ασία σαν στρατηγός στο μέτωπο εναντίον των Αράβων, με επιτυχία, ο Νικηφόρος Φωκάς. (Ο πατέρας του επίσης στρατιωτικός Βάρδας Φωκάς έφερε πάντα νίκες εξ ου και η ονομασία «Νικηφόρος»). Από άλλους περιγράφεται ως κοντός και άσχημος, αλλά οι περισσότεροι χρονογράφοι τον θέλουν αρρενωπό, ψηλό και πανέμορφο. Ο Βρίγγας θεωρώντας ότι μετά από τόσα χρόνια προσπαθειών απελευθέρωσης της Κρήτης θα ήταν αδύνατο να το πετύχουν με μια κλασική στρατηγική, αλλά μόνο με πονηριά και οτιδήποτε άναρχο, έφερε στο παλάτι τον Νικηφόρο, προτείνοντάς του να αναλάβει την εκστρατεία. Το παράδοξο είναι ότι ο Νικηφόρος ερωτεύτηκε την κατά πολύ μεγαλύτερή του Θεοφανώ που τότε ήταν 47 ετών.
Ο Νικηφόρος ζήτησε από την αρχή της αυτοκρατορίας άρση ενός νόμου που ίσχυε από τη ρωμαϊκή περίοδο! (Κάτι που συμβαίνει στους νόμους μας μέχρι και σήμερα!) Ο νόμος αυτός απέκλειε από τη στράτευση Έλληνες και αιρετικούς (στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν πολλές φυλετικές ομάδες του Βυζαντίου). Έτσι απέκτησε ένα στρατό από εύστροφους και σκληρούς άντρες, ανάλογα με την καταγωγή τους. Εκτός από το έμψυχο υλικό ετοιμάστηκαν δύο χιλιάδες δρόμωνες, όπου η καθεμιά έφερε τέσσερις σειρές κωπηλατών(!) στις γέφυρες του πλοίου από έναν ξύλινο πύργο, στην πλώρη τους προεξείχε σκαλισμένο ένα τερατοειδές κεφάλι, με ανοιχτό στόμα σαν να βρυχάται, εκεί ήταν προσαρμοσμένη η μηχανή που εκτόξευε το υγρό πυρ. Το υγρό πυρ ήταν ό,τι πιο εξελιγμένο είδος στα πολεμικά όπλα της εποχής (και το είχαν φτάσει σε αυτό το επίπεδο οι Βυζαντινοί επιστήμονες). Δεν έλειπαν και άλλοι εξοπλισμοί, όπως βαλλίστρες, καζάνια και εκτοξευτήρες για το καυτό λάδι κ.λπ.
Η απόβαση έγινε κοντά στην Κνωσό, η χρονική στιγμή ήταν κατάλληλη, αφού οι Άραβες ήταν διασπασμένοι με εσωτερικές δικές τους διαμάχες, επομένως οι Άραβες της Κρήτης ήταν μόνοι. Προς στιγμήν όλα έδειχναν νικηφόρα. Όμως, η μέθη της πρώτης νίκης έκανε τους στρατιώτες του Νικηφόρου να χαλαρώσουν επαναπαυμένοι. Έτσι στη δεύτερη πράξη της επίθεσης, δηλαδή στην επέλαση στα ενδότερα του νησιού, οι Άραβες στήνοντάς τους ενέδρα, τους διέλυσαν. Ο Νικηφόρος έγινε σκληρότερος απέναντι στους δικούς του στρατιωτικούς και στρατιώτες. Ταυτόχρονα θέλοντας να ανεβάσει το ηθικό τους απέναντι στους φανατισμένους μουσουλμάνους έφτιαξε στο κέντρο του δικού του στρατοπέδου, έναν ξύλινο ναό της Άσπιλης Παρθένου (όλες οι θρησκείες έχουν μια τέτοια!) για να τους προστατεύει. Τον αυτό αυτόν τον έβαλαν πάνω σε ένα πανύψηλο πύργο με ρόδες, μερικές μέρες μετά και το έσυραν μπροστά στο κάστρο των Αράβων, το Ηράκλειο. Ο πύργος ήταν ψηλότερος από τον μιναρέ τους! Αυτό ήταν στις καρδιές των δεισιδαιμόνων μουσουλμάνων το σημάδι Θεού.
Οι Αραβες βρέθηκαν στην κυριολεξία περικυκλωμένοι από αντρειωμένους Βυζαντινούς όσο για την υπόλοιπη Κρήτη ο Νικηφόρος είχε εξαπολύσει Αψίκιους Θράκες εξαιρετικούς ιχνηλάτες μαζί με στρατιώτες και ανακάλυπταν Αγαρηνούς στα πιο απόμακρα μέρη, έσφαζαν τους γέρους και τις γυναίκες, τους υγιείς νέους τους πούλαγαν στα σκλαβοπάζαρα μέχρι που ήρθε ο χειμώνας του 961 με μια πρωτοφανή παγωνιά, που έφερε αρρώστιες και αποδυνάμωση. Ταυτόχρονα έπεσε και πείνα από έλλειψη σιτηρών, που είχε όλη η Μεσόγειος!!! Η επίμονη όμως και πανέξυπνη βασίλισσα Θεοφανώ που παρακολουθούσε σε κάθε της ανάσα τις εξελίξεις αποφάσισε: «Θα αποθάνουμε εξ ασιτίας, αλλά η Κρήτη θα περιέλθει εις χείρας Ελλήνων» (μια τέτοια φράση αποδεικνύει άλλη μια φορά ότι οι Έλληνες ήταν η ψυχή του Βυζαντίου, αλλά και το γεγονός ότι όλα κατάγονταν από τη ρίζα μιας γυναίκας).
Μάζεψε τα σιτηρά και την αφθονία της πόλης, αλλά κατέστειλε με νόμο την κερδοσκοπία των μεταπρατών εμπόρων, ρίχνοντας τις τιμές των τροφίμων για να στηρίξει τον πόλεμο αυτό, αλλά και τον λαό της (ας έκαναν κάτι τέτοιο και οι πολιτικοί μας σήμερα!). Από την πόλη έφευγαν καθημερινά πλοία με τρόφιμα προς την Κρήτη. Η «μάχη της Κρήτης», όπως διασώζεται από τους ιστορικούς, υπήρξε από τα μεγαλύτερα κατορθώματα των Βυζαντινών αλλά και της στρατηγικής. Ο Νικηφόρος είχε εξαπολύσει κατασκόπους και ανιχνευτές, δεν λογάριασε ούτε μέρα ούτε νύχτα. Οι επιθέσεις έπιαναν τους Άραβες στην κυριολεξία στον ύπνο!!! Ακόμα πολύ συχνά έπαιζε θέατρο κάνοντας ότι υποχωρεί παρασύροντας τους άγριους Αγαρηνούς (με τα ξυρισμένα κεφάλια, τις κελεμπίες και γενικά την τρομακτική αμφίεση και εμφάνιση) πολύ μακριά από της πόλης τα τείχη. Αποκόπτοντάς τους από τις ενισχύσεις που θα μπορούσε να τους συνδράμει η πόλη, έκαναν ξαφνική μεταβολή, τους περικύκλωναν και τους κατέσφαζαν. Ωστόσο, ο αραβικός Χάνδακας, δηλαδή το Ηράκλειο, δεν έλεγε να πέσει. Ο Νικηφόρος πλήρωνε με ένα ασημένιο νόμισμα όποιον του έφερνε το κεφάλι Άραβα!!! Μακάβριο μεν, αλλά έστησε γύρω από το τείχος της πόλης ένα τείχος από κοντάρια με μπηγμένα κεφάλια και άρχισε να ρίχνει με βαλλίστρες αντί για πέτρες τα κομμένα κεφάλια. Φανταστείτε το ηθικό των πολιορκημένων. Αφού κανένας όμως ιμάμης δεν μπόρεσε να φέρει γαλήνη και ισορροπία η μόνη λύση ήταν γι’ αυτήν τα μάγια. Έτσι (όπως κάνουν πάντα στις δύσκολες στιγμές) μια γυναίκα μάγισσα Σαρακηνή ανέβηκε στα τείχη βγάζοντας κραυγές, κάνοντας ξόρκια και εκτοξεύοντας κατάρες στους Βυζαντινούς αυτοκράτορες και το στρατό, πετώντας μαγικά αντικείμενα, σηκώνοντας τα ρούχα της και δείχνοντας τα απόκρυφα σημεία του σώματός της. Στο τέλος, πετώντας τα ρούχα της και ασελγώντας. Οκτώ μήνες κράτησε ένα κτηνώδες και υπερρεαλιστικό αλαλούμ, αλλά με πείσμα από την πλευρά του βυζαντινού στρατού. Σε όλο το νησί ακούγονταν οι φωνές και προσταγές του Νικηφόρου, ώσπου τη λύση έφεραν οι νησιώτες μας μπουρλοτιέρηδες, που ανατίναξαν από τη θαλασσινή πλευρά το τείχος για να μπουν οι Βυζαντινοί και να ξεκληριστεί και ο τελευταίος Άραβας της νήσου των Μινωιτών. Οι τελευταίοι Κρήτες που βρίσκονταν διωγμένοι σε όλα τα σημεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας πήραν το πράσινο φως να επιστρέψουν στον τόπο τους. Το στράτευμα του Νικηφόρου βρέθηκε σε ένα προσφερόμενο έδαφος για λαφυραγωγία, από όλα τα αρπαγμένα πλούτη των ελληνικών πόλεων, που είχαν μαζέψει οι Αγαρηνοί πειρατές. Ο Χάνδακας ισοπεδώθηκε για να μη θυμίζει τίποτα το μουσουλμανικό πέρασμα και χτίστηκε η θαυμαστή πόλη του Ηρακλείου. Όλα αυτά ανέβαζαν τόσο πολύ και τόσο γρήγορα το πρεστίζ του Νικηφόρου στον βυζαντινό λαό και κυρίως στο μεγάλο στράτευμα που είχε στα χέρια του, που η πανέξυπνη Θεοφανώ τον κάλεσε αμέσως πίσω στη βάση του, διαβλέποντας τον κίνδυνο να του δοθεί δύναμη και να βάλει στόχο την αυτοκρατορική θέση. Όμως, η Ιστορία τον ήθελε αυτοκράτορα! Κατά την επιστροφή του προς την Πόλη, στις 15 Μαρτίου 963, πεθαίνει ο Ρωμανός ο Β΄. Ο λαός και το στράτευμα ανακηρύσσουν τον Νικηφόρο αυτοκράτορα. Η Θεοφανώ γνωρίζοντας τον έρωτά του προς αυτήν τον παντρεύεται. Αλλά ενώ ο ερωτευμένος Φωκάς έμεινε πιστός στην κατά πολύ μεγαλύτερή του Θεοφανώ, εκείνη ήδη ήταν ερωτευμένη και είχε σχέση με τον ανιψιό του Ιωάννη Τσιμισκή!!! Από ένα χρησμό ο Νικηφόρος γνώριζε ότι θα πεθάνει ξαφνικά από δολοφονικό χέρι, έτσι έχτιζε τα τείχη της πόλης και τη στρατιωτική ασφάλεια, κάνοντας τα κάθε μέρα ισχυρότερα, διαπράττοντας όμως το πρώτο και μοναδικό στρατηγικό του λάθος, ξέχασε την εισβολή από τα έσω. Το ερωτευμένο παράνομο ζευγάρι πιθανώς από το χέρι της Θεοφανώς τον σκότωσε ένα βράδυ στον ύπνο του, κατά άλλους τον έπνιξε στα λουτρά του παλατιού. Γι’ αυτό στον τάφο αυτού που υπήρξε ο φόβος και ο τρόμος των Ρώσων, των Βουλγάρων και των Αράβων, ο επίσκοπος Μελετινής Ιωάννης χάραξε: «Υπήρξε νικηφόρος εν πάση πλην γυναικών». Ο Ιωάννης Τσιμισκής ελάφρυνε τον λαό από τους φόρους που είχε επιβάλει ο Νικηφόρος. Όμως τη Θεοφανώ που ήταν περισσότερο αρχαιοελληνίδα στη συμπεριφορά και παιδεία πλήρωσε το τίμημα της φιλοδοξίας της και με πρωτοβουλία του Πατριάρχη Πολύευκτου την εξόρισαν στη νήσο Πρώτη. Όμως, η θρυλική και πολύτεκνη Μανιάτισσα αυτοκράτειρα είχε απλώσει τις ρίζες της από τα σπέρματα της ελληνικής της παιδείας στα παιδιά της. Και οι δύο της γιοι έγιναν αυτοκράτορες (Βασίλειος και Κωνσταντίνος), αλλά και πάλι ξεχώρισε το γυναικείο φύλο με τις πορφυρογέννητες πριγκίπισσες Άννα και Θεοφανώ, με τις οποίες οι ρίζες του δέντρου της ελληνικής παιδείας που εμφύτευσε και καλλιέργησε η Θεοφανώ έμελλε να απλωθούν εξανθρωπίζοντας και εκπολιτίζοντας την ευρωπαϊκή Δύση και τη Ρωσία!!!



Η Ανατολική Ρώμη, το Βυζάντιο, είχε αιώνια έχθρα και προστριβή με τα γερμανικά φύλα, ειδικά από την περίοδο που ο γοτθικής καταγωγής Όθωνας σύστησε την Αγία Γερμανική Αυτοκρατορία. Οι αποστολές πρεσβειών έδιναν και έπαιρναν για να υπάρξει ειρήνη μεταξύ των δύο χωρών, μέχρις ότου ο Όθωνας ο Α΄ έστειλε προξενιά για τον Όθωνα Β΄ ζητώντας το χέρι της δεσποσύνης Θεοφανούς. Την περίοδο εκείνη η μητέρα Θεοφανώ (η Λάκαινα) είχε σύζυγο τον καχύποπτο Νικηφόρο Φωκά και ο καθένας για δικούς του λόγους (εκείνη γιατί δεν ήθελε ξένο αίμα στην ελληνοθρεμμένη οικογένειά της) αρνήθηκαν τα προξενιά. Έλα όμως που ο Όθωνας δεν το έβαλε κάτω και έγινε το εξής πρωτοφανές: έστειλε προξενιά τέσσερις φορές από το 968 μέχρι το 972, δηλαδή μια φορά κάθε χρόνο! Από το 969 η Θεοφανώ συνδιοικεί δίπλα στον τρίτο της σύζυγο και αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή. Στα τέλη του 971 τα γερμανικά στρατεύματα του Όθωνα εισέβαλαν στην Κάτω Ιταλία διώχνοντας κάθε ελληνικό στοιχείο, ταυτόχρονα στέλνει τα τελευταία προξενιά(!) και αυτή τη φορά έγιναν αποδεκτά για τη δεκαεπτάχρονη πορφυρογέννητη Θεοφανώ. Ο Όθωνας περίμενε χρόνια αυτή την επιτυχία προσμένοντας την παραχώρηση βυζαντινών πόλεων της Ιταλίας, αλλά… δεν έλαβε υπ’ όψιν του ότι είχε να αντιμετωπίσει μια σιδηρά αυτοκράτειρα, τη Θεοφανώ, που αναγκάστηκε να κρύψει μεν τη θλίψη της που έδινε την κόρη της σε έναν Γερμανό, έστω και όμορφο πρίγκιπα, αλλά η μόνη προίκα που η μικρή Θεοφανώ θα έπαιρνε ήταν ο εαυτός της και ένα θηλυκό μυαλό, που θα έφερνε το φως του πολιτισμού στη γέννηση του γερμανικού κράτους και θα τους φώτιζε μέχρι σήμερα. Η ίδια όμως πήρε προίκα από τον πεθερό της και τον πρίγκιπά της, τη συνθήκη ειρήνης με το Βυζάντιο.
Ο Ιωάννης Τσιμισκής έστειλε με την πριγκίπισσα Θεοφανώ πανάκριβα δώρα στον Πάπα ποντίφικα Ιωάννη ΙΓ΄, στον οποίο παραδόθηκαν από την επίσημη ακολουθία της. Η Θεοφανώ ήταν μόλις 17 χρόνων, συνομήλικη του πρίγκιπα Όθωνα Β΄, ο οποίος εκτός από την ομορφιά, την ανδρεία του και τη θεωρία του ήταν ιδιαίτερα μορφωμένος για την εποχή του και ακόμη είχε αίσθηση του χιούμορ. Ο γάμος έγινε στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης και υπήρξε ο πιο κοσμοϊστορικός γάμος του δέκατου αιώνα. (Κυριακή 14 Απριλίου του 972). Παραβρέθηκαν αυτοκράτορες, ηγεμόνες και επίσημοι από τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Ρώμη και τις χώρες της Ανατολής. Μετά τη γαμήλια λειτουργία έχρισαν και έστεψαν τη μικρή Θεοφανώ (γονατισμένη) βασίλισσα, δίνοντάς της τον τίτλο «Αυγούστα». Το προγαμιαίο έγγραφο του πρίγκιπα Όθωνα γράφτηκε με χρυσά γράμματα, με συναίνεση του πατέρα του προς τη νεαρά Αυγούστα, χρίζοντάς τη συν-αυτοκράτειρα! Ο Όθων είχε χριστεί συν-αυτοκράτορας το 967. Ανάμεσα στις επαύλεις - κτήματα και πόλεις που της έγραψαν, η ίδια ζήτησε να την προικίσουν και με ένα θεωρείο στο Θέατρο της Ρώμης! Το θέατρο ήταν για χρόνια κλειστό και φυσικά επαναλειτούργησε για χάρη της. Τα πρώτα θέατρα στη νεοσύστατη Γερμανία, όπως ήταν φυσικό, ήταν δημιουργήματά της. Τα φιλελληνικά της αισθήματα και την αρχαιολατρία τα κληροδότησε στους Γερμανούς, επίσης έφερε σε αυτούς τα βυζαντινά εθιμοτυπικά στα γερμανικά παλάτια, την Εκκλησία, αλλά και τη μουσική παιδεία. Σε αυτήν οφείλονται η δυτική εκκλησιαστική μουσική (ορατόρια, άριες και όπερες). Στις έμψυχες αποσκευές της έφερε δασκάλους της ελληνικής φιλοσοφίας και γλώσσας.
Σαν ζευγάρι αυτοκρατορικό υπήρξαν αρμονικά ερωτευμένοι. Έζησε ο ένας για τον άλλον και οι δύο μαζί σε ένα κοινό έργο. Κάποτε μη μπορώντας να της βρουν ψεγάδι και να τη διαβάλουν προσπάθησαν να ισχυριστούν ότι αυτή είναι που επηρεάζει τον αυτοκράτορα και εξουσιάζει τα πάντα δίνοντας σε όλα το ελληνικό στίγμα και κυρίως στην ακόλαστη μόδα ένδυσης. Εκείνη όμως δεν έδωσε συνέχεια. Στις 7 Δεκεμβρίου του 983 ο Όθωνας ηγείται εκστρατείας στην Απουλία, προσβάλλεται από δυσεντερία και πεθαίνει μόλις 20 χρόνων. Η Θεοφανώ θα κάνει την ταφή του στον πρόναο του Αγίου Πέτρου, τον οποίο και θα διακοσμήσει με ψηφιδωτό που φέρει την εικόνα του Σωτήρα ανάμεσα στους απόστολους Πέτρο και Παύλο. Ο γιος της Όθων Γ΄ ήταν μόλις 3 ετών όταν βασίλευε, με αντιβασίλισσα τη Θεοφανώ, η οποία φροντίζει για την ελληνοπρεπή μόρφωσή του. Αυτός έγινε όχι μόνο θεατρόφιλος, αλλά έμοιαζε να ζει πιο πολύ στο παρελθόν της αρχαίας Ελλάδας, παρά στο παρόν, βάζοντας έτσι τα θεμέλια του μυστικισμού στη Μεσαιωνική Ευρώπη.
Η βυζαντινή βασίλισσα των Γερμανών θα στιγματίσει τις γερμανικές φυλές για πάντα με μια αρχαιολατρία που συνεχίζει μέχρι σήμερα, όχι μόνο με μια ιδιαίτερη στήριξη των ελληνικών κοινοτήτων και μεταναστών στη χώρα της, αλλά και με χιλιάδες γερμανοσυσταθέντες συλλόγους, που ασχολούνταν με την αρχαία ελληνική και βυζαντινή παιδεία. Μέχρι και το παρατσούκλι του Βερολίνου, γι’ αυτούς που γνωρίζουν γερμανική ιστορία, λέγεται «Αναγεννησιακή Αθήνα». Ο Όθωνας ο Γ΄ πέθανε και αυτός σε νεαρή ηλικία, 22 χρόνων!
Τον Οκτώβριο του 989 ένας σεισμός μαζί με ακραία φυσικά φαινόμενα, πλημμύρες και ανέμους, πλήττουν το Βυζάντιο - τότε βασίλευε ο Βασίλειος ο Β΄, γιος της Θεοφανούς της Α΄. Εκτός αυτών των προβλημάτων το Βυζάντιο έχει να αντιμετωπίσει ακόμα ένα, τον ικανό στρατηγό Βάρδα Φωκά, που παρασύρει εναντίον του αυτοκράτορα τους Βυζαντινούς πολίτες. Ο αυτοκράτορας ζητεί βοήθεια από τους σκληροτράχηλους Ρώσους με τους οποίους καταστέλλει την ανερχόμενη επανάσταση. Ο Τσάρος Βλαδίμηρος έχοντας μάθει ότι ο Βασίλειος έχει μια αδελφή καλλονή, την Άννα, έστειλε προξενιά σύντομα. Το δύσκολο για να πραγματοποιηθεί αυτός ο γάμος ήταν ότι η πολιτική του βυζαντινού κράτους βασιζόταν στην ανάπτυξη ενός κράτους καθαρά χριστιανικού.
Ο Βασίλειος που δέχθηκε τη βοήθεια των Ρώσων προσπάθησε πονηρά να αποφύγει αυτόν τον γάμο. Ο Βλαδίμηρος όμως, που μάλλον είχε δει κάποτε την πορφυρογέννητη Άννα σε μια στρατιωτική αποστολή και την είχε ερωτευθεί, έκανε επίδειξη δυνάμεων στο Βυζάντιο. Σε μια μικρή επίθεση κατέβηκε με μονόξυλα από τον Πόντο στη Χερσώνα της Κριμαίας. Τότε έβαλε το χεράκι της η μητέρα της η Θεοφανώ (η Α΄) και δασκάλεψε την Άννα στους γυναικείους χειρισμούς… Έτσι εμφανίστηκε η Άννα για να δοθεί ο λόγος για τον γάμο, στον Βλαδίμηρο, λέγοντάς του: «Ευχαρίστως να γίνω γυναίκα σου. Αφού πρώτα βαπτιστείτε και γίνετε χριστιανοί! Έτσι, εκτός από μένα θα κατακτήσετε και τη βασιλεία των ουρανών!
Ο Βλαδίμηρος όμως ήταν ήδη βαπτισμένος από μωρό χριστιανός. Τον είχε βαπτίσει η γιαγιά του Όλγα. Οταν όμως εκείνη πέθανε αυτός επέστρεψε στην αρχαία θρησκεία των Ρόσκα.
Εκείνος δέχθηκε να βαπτιστεί παρουσία της Άννας, αλλά εκείνη μάλλον υποχώρησε ως προς το να παντρευτεί, σκεπτόμενη πώς θα μπορούσε να επιβιώσει στη χώρα των απλοϊκών και αγροίκων Ρώσων. Τότε επενέβη η Θεοφανώ, λέγοντάς της ότι από εκείνη εξαρτιόταν η ειρήνη στη χώρα της από την προς βορρά απειλή. Πώς θα πήγαινε όμως σε μια χώρα με καλύβες και ανύπαρκτες πόλεις;
Με αυτή την προτροπή της μητέρας της ανοίγεται ένας δρόμος πολιτισμού χάρις στην πριγκίπισσα και τα πλούσια προικιά της. Μαζί με μια ακολουθία στόλου με συμβούλους, αρχιτέκτονες, πολεοδόμους, φιλόσοφους, καλλιτέχνες, επιστήμονες, δασκάλους κάθε είδους και μια ιεραποστολή καθώς και με ένα πλοίο φορτωμένο βιβλία παντός είδους ξεκίνησαν για να φέρουν τον πολιτισμό στη χώρα αυτή. Όταν έφτασαν πια στη Ρωσία ο Βλαδίμηρος θεώρησε τον γάμο σίγουρο και καθυστερούσε τη βάπτιση. Έτσι στη διάρκεια ενός γεύματος η Άννα έριξε στο ποτήρι με το κρασί του Βλαδίμηρου κάτι… που του έφερε τύφλωση. Την άλλη μέρα η πανέξυπνη (σαν τη μάνα της) Άννα περίλυπη δήλωσε ότι μόνο με τη βάπτιση θα βρει το φως του. Και τον βάπτισε. Μόλις μπήκε στο νερό της κολυμπήθρας βρήκε ως εκ θαύματος το φως του και αναφώνησε: «Νυν γιγνώσκω τον αληθινόν Θεόν». Η βάπτιση έγινε στην εκκλησία του Αγίου Βασιλείου στο κέντρο της Χερσώνος, κοντά στο παλάτι του Βλαδίμηρου. Αμέσως έγινε ο γάμος και ο Βλαδίμηρος έγινε για πάντα δικός της. Ετσι λοιπόν και τα τέσσερα παιδιά της Λάκαινας (Βασίλειος Β΄ και Κωνσταντίνος Η΄, Θεοφανώ και Αννα) κρατούσαν σχεδόν όλο τον τότε γνωστό κόσμο στα χέρια τους. Η Χερσώνα δωρήθηκε στην αυτοκράτειρα Αννα και ξεκινά από τότε η λάμψη της μελλοντικής Ρωσίας. Οι Βυζαντινοί δάσκαλοι εισήγαγαν την αλφάβητο του Κυρίλλου σε συνδυασμό με αρχαίους γραμματικούς χαρακτήρες των Ρώσων. Πόλεις χτίζονται με τη γνώση των Βυζαντινών αρχιτεκτόνων, που προσαρτούν και αναπτύσσουν τα ρώσικα στοιχεία.
Έλληνες θησαυροφύλακες οργανώνουν το οικονομικό σύστημα και την ανάπτυξη της χώρας, τέχνες γράμματα και επιστήμες βρίσκουν έδαφος για ανάπτυξη. Από την εποχή της επίθεσης των Ρώσων στη Χερσώνα δεν θα ξανασυμβεί ποτέ πολεμική σύρραξη ανάμεσα στις δύο χώρες στα ιστορικά χρονικά. Η Άννα θα είναι για πάντα η μεγάλη τσαρίνα πασών των Ρωσιών και ο ελληνικός πολιτισμός θα χαράξει το μέλλον τους.
Λίγο πριν από το τέλος της Μακεδονικής δυναστείας βασίλευε ο Ρωμανός ο Γ΄ έχοντας στο πλάι του τη θερμόαιμη αυτοκράτειρα Ζωή. Κάποτε, ο ευνούχος του παλατιού Ιωάννης Ορφανοτρόφος παρουσίασε στο παλάτι τον νεαρό αδελφό του Μιχαήλ. Η αυτοκράτειρα ερωτεύθηκε τον κατά πολύ μικρότερό της Μιχαήλ και δεν δίστασε να κάνει σχέση μαζί του. Ο αυτοκράτορας που γνώριζε πόσο θερμόαιμη ήταν η γυναίκα του έμαθε αργότερα (όπως συμβαίνει πάντα) τη σχέση της με τον νεαρό Μιχαήλ, όμως τον θεώρησε ακίνδυνο, γιατί όπως ήταν γνωστό ο Μιχαήλ είχε ένα είδος επιληψίας και θα ήταν προτιμότερο η αυτοκράτειρα να έχει έναν τέτοιο εραστή. Σύντομα ο αυτοκράτορας αρρώστησε, το σώμα του πρήστηκε, σάπιζε εσωτερικά και έβγαζε πύον. Όμως δεν το έβαλε κάτω και έστω και με αυτές τις συνθήκες εμφανιζόταν σε όλες τις επίσημες τελετές. Ένα φάρμακο ήταν αυτό που του έδωσε το εισιτήριο για την άλλη ζωή. Κάποιοι ακόμη λένε ότι τον έπνιξαν στο μπάνιο. Η Ζωή νυμφεύεται τον Μιχαήλ χρίζοντάς τον αυτοκράτορα. Ο Μιχαήλ υπήρξε καλός αυτοκράτορας χωρίς να ξεχάσει ποτέ την κατατρεγμένη ζωή και τη φτώχεια!!! Δεν απάτησε ποτέ τη Ζωή, χαλιναγωγώντας τα πάθη του, ξέροντας όμως τις αταξίες της τη ζήλευε φοβερά, τόσο που την περιόρισε στα δωμάτιά της, αλλά εκείνη για χάρη του ανεχόταν τα πάντα!!! Κάποτε ο Μιχαήλ αρρώστησε και πέθανε σχετικά νέος. Τον διαδέχθηκε ο ανιψιός του (από την αδελφή του Μιχαήλ). Αυτός σε αντίθεση με τον προκάτοχο του θρόνου υπήρξε σκληρός και ασταθής. Εξόρισε τη Ζωή σε ένα από τα Πριγκιποννήσια. Ο λαός όμως, δίκαιος πάντα κριτής, ξεσηκώθηκε. Εκείνος βρήκε καταφύγιο στην Αγιά Σοφιά. Τον έβγαλαν όμως και τον τύφλωσαν με πυρωμένο σίδερο.
Όταν τις περισσότερες φορές λέμε ότι το Βυζάντιο εκπολίτισε τη Δύση, τη Ρωσία και τους Άραβες, με βάση το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, σίγουρα δεν μιλάμε για κάτι το παρωχημένο και αρχαιοπρεπές. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ελληνιστές του Βυζαντίου εξέλιξαν την επιστήμη, τα γράμματα, το οικονομικό σύστημα, είχαν ακόμη μια γραφειοκρατία τόσο ισχυρά δομημένη, ώστε κατάφερναν να ελέγχουν την απέραντη αυτοκρατορία τους. Οι γυναίκες αν και ορθόδοξες χριστιανές φορούσαν τα τολμηρά τους συνολάκια. Στις εξόδους τους όμως δεν έλειπε η καλύπτρα (πέπλο) και δεν ήταν μόνο οι επώνυμες Βυζαντινές που τολμούσαν ή κράταγαν τα σκήπτρα και τις κολόνες του σπιτιού τους, αλλά και οι ανώνυμες, οι οποίες ήταν εγγράμματες, κοινωνικότατες και μάλιστα διαχειρίζονταν επιχειρήσεις. Για την εποχή τους οι Βυζαντινές ήταν πρωτοπόρες στη συμπεριφορά και φυσικά στη μόδα…
Αλλά ας πάμε στην κοντινή μας Ιταλία, στη Βενετία, όπου μόλις είχε καταφθάσει ένας βυζαντινομαθημένος από την αυλή της Κωνσταντινούπολης νέος, ο Ντομένικο Σέλβο. Η Βενετία μέχρι τότε ήταν ένα κομμάτι της Ιταλίας με εμπορική και στρατηγική ανάπτυξη και η φραγκική φεουδαρχία δεν είχε απλώσει τα πλοκάμια της στον τρόπο ζωής και εξάρτησης από αυτήν! Ο νεαρός και ξυπόλυτος ευγενής Ντομένικο συνοδευόταν από το δεκαμελές συμβούλιο της πόλης και προοριζόταν με τη συναίνεση του πλήθους να εκλεγεί ο Δούκας της Βενετίας. Το πλήθος για πρώτη φορά στα τότε χρονικά συμμετείχε σε μια τέτοια εκλογή και γενικά στα κοινά! Η τελετή της εκλογής του και της διαδοχής του από τον Ντομένικο Κονταρίνι έγινε στον Άγιο Μάρκο, το 1071. Ο Σέλβο ήταν ένας από τους αγαπημένους συμβούλους του Κονταρίνι και αγαπητός στο Βυζάντιο μιας και τα ήθη και οι ιδέες του ήταν ποτισμένες από αυτό. Αμέσως μετά την εκλογή του έφυγε για την Κωνσταντινούπολη, σίγουρα για σύσφιγξη των πολιτικών σχέσεων. Πράγματι, η Βυζαντινή αυτοκρατορία έθεσε σχεδόν υπό τη σκέπη της τη Βενετία και την αναγνώρισε σαν ανεξάρτητο κράτος γι’ αυτό η Βενετία λειτούργησε πάντα με έναν δικό της ανεξάρτητο τρόπο ως κράτος. Ο φρεσκοχρισμένος Δόγης έμελλε πραγματικά να δέσει για πάντα τις σχέσεις της Βενετίας με το Βυζάντιο, όταν στις πρώτες επίσημες επαφές στο παλάτι της Κωνσταντινούπολης τα μάτια του διασταυρώθηκαν με τα μάτια της πριγκίπισσας Θεοδώρας Δούκα που καθόταν πάντα δίπλα στον πατέρα της αυτοκράτορα. Οι δύο νεαροί βρέθηκαν τρελά ερωτευμένοι… και έκαναν σχέση, η οποία ευοδώθηκε με ένα γάμο με τον οποίο προικίστηκε με ευχές, πλούτη και πολιτισμό για πάντα η ίδια η Βενετία…
Η περίοπτη πορφυρογέννητη νύφη έφτασε με τη νηοπομπή της στη Βενετία, αφού επιβιβάστηκε από τον Δρόμωνά της σε μια κοντελάδα (=γόνδολα =σκάφος, βυζαντινό εύρημα) για να μεταφερθεί στην πόλη των καναλιών – αυτή ήταν η πρώτη κοντελάδα - γόνδολα της Βενετίας(!) που έγινε το εθνικό της σύμβολο. Μετά την υποδοχή έγινε η δεύτερη αποκάλυψη – έκπληξη. Κατά τη διάρκεια του επίσημου γεύματος η Ελληνίδα πριγκίπισσα έβγαλε ένα κουτάκι, το άνοιξε και πήρε από μέσα ένα πιρούνι και ένα μαχαίρι και άρχισε να τρώει το φαγητό της, ενώ οι άλλοι έτρωγαν με τα χέρια. (Με τα δύο δάχτυλα του ενός κυρίως χεριού έτρωγαν και οι αρχαίοι Έλληνες, μόνο τον κοχλία – κουτάλι χρησιμοποιούσαν σε ειδικές περιπτώσεις.) Την άλλη μέρα… το πιρούνι και το κουτάλι έγιναν μαστ στους τρόπους των Βενετών. Η λέξη πιρόν (pirone) είναι βυζαντινή και χρησιμοποιείται από τους Βενετούς μέχρι σήμερα σε αντίθεση με τους υπόλοιπους Ιταλούς που χρησιμοποιούν τη λέξη φορκέτα. Η βασίλισσα έφερε στη βενετσιάνικη μόδα επανάσταση με τα μεταξωτά της ανάλαφρα ρούχα κεντημένα με χρυσοσυρμάτινες κλωστές, από τη λέξη σύρμα βγήκε η λέξη συρμός, δηλαδή μόδα! Ακόμα, πλενόταν με σαπούνια και έβαζε επάνω της και αρώματα!!! Καταλαβαίνετε τι «συρμός» έγινε στον γυναικείο πληθυσμό της Βενετίας. Το επόμενο βήμα της δούκισσας ήταν η δημιουργία θεάτρου και έγινε, όσο για το ήδη υπάρχον αρχαίο λαϊκό θέατρο της Βενετίας που ήδη υπήρχε λεγόταν Μωμάρ και Μώμος από το αρχαίο ελληνικό Μιμοθέατρο – Μίμος κ.λπ. Το βυζαντινογεννημένο ονομάστηκε Βομβωνάριο από τα κουδουνάκια που είχαν κρεμασμένα στα ρούχα τους οι Βυζαντινοί γελωτοποιοί. Σύντομα άρχισε μια «επιδημία φιλελληνισμού» τόσο, που στο τέλος μιλούσαν περισσότερο την ελληνική γλώσσα(!) αντί της ιταλικής και όταν κάποτε μια πρεσβεία της Ραβέννας βρέθηκε στη βενετσιάνικη γερουσία για διαπραγματεύσεις, χρειάστηκε μεταφραστή από τα ιταλικά στα ελληνικά! Γράμματα, τέχνες, επιστήμες αναπτύχθηκαν με την εποπτεία της δούκισσας Θεοδώρας και του συζύγου της. Από εκείνη τη στιγμή η Βενετία έμελλε να αναπτυχθεί σε μια μεγάλη ναυτική δύναμη. Ακόμη και τα πλοία που έβγαλαν τα καρνάγια της για τον στόλο της gondola, barca, galera, caravella δεν ήταν παρά η συνέχιση και εξέλιξη των αντίστοιχων βυζαντινών, κοντελάς, βάλκα, γαλία, καράβι κ.λπ. Όπως ήταν φυσικό το Βατικανό ανησύχησε γι’ αυτή την υπέρμετρη επιρροή, παρ’ όλα αυτά ο Δόγης Ντομένικο Σέλβο απαντούσε περήφανα: «Είμαστε πρώτα Βενετοί και μετά χριστιανοί»…
Μετά το 1204, όταν το Βυζάντιο θα πέσει στα χέρια των Ενετών, τα νησιά του Αιγαίου θα περιέλθουν στα χέρια των Βενετών και οι προίκες των Κυκλαδογηγενών και της κάθε νησιωτοπούλας θα γεμίσουν από βενετσιάνικα στολίδια (με ελληνική καταγωγή φυσικά).
Κατά τη λαϊκή μούσα η Βενετία και η Πόλη θα τραγουδηθούν σε γαμήλια κυρίως τραγούδια, όπως στη Μύκονο με τους στίχους: «Η νύφη είναι η Βενετιά / και ο γαμπρός η Πόλη / κι όποιος τους εστεφάνωσε / να ζήσει χίλιους χρόνους…». Ή το νανούρισμα «Κοιμήσου και παράγγειλα / στην Πόλη τα προικιά σου / στη Βενετιά τα ρούχα σου / και τα χρυσαφικά σου».
Η λαϊκή μούσα σε όλο το πέρασμα του Βυζαντίου βούτηξε την πένα της μες στην παραμυθία και έτσι η τελευταία σημαντική γυναίκα αυτοκράτειρα έμεινε στον θρύλο με το όνομα που της έδωσε ο λαός, η «κυρά Βδοκία», η γνωστή στους επίσημους συγγραφείς και ιστορικούς Ευδοκία η Μακρεμβολίτισσα. Η Ευδοκία ήταν σύζυγος του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Δούκα. Ο αυτοκράτορας πέθανε πολύ νέος, τον Οκτώβρη του 1067, αφήνοντας κληρονομιά στην αυτοκράτειρα, με όρους, δηλαδή να βασιλέψει, αφού τα παιδιά του διάδοχοι ήταν ανήλικα (Μιχαήλ, Κωνσταντίνος), αλλά να μην ξαναπαντρευτεί ποτέ για να μην κινδυνέψει η διαδοχή από κάποιον ξένο. Η Αυγούστα αν και χαμηλών τόνων διαχειρίστηκε με αφοσίωση τη διοίκηση, δεν υπήρχε έγγραφο που να μην περνούσε από τα χέρια της. Διατηρούσε ειρήνη με τους εχθρούς του κράτους, με οικονομικά ανταλλάγματα φυσικά. Ενώ το Βυζάντιο ήταν εξασθενημένο ως προς τη στρατιωτική του δύναμη, εμφανίστηκε ο στρατηγός Διογένης ο Ρωμανός, διοικητής των Σαρδηνών, ο οποίος προσπάθησε με τη βοήθεια των Ούγγρων να σφετεριστεί τον θρόνο. Το κίνημα αποκαλύφθηκε και ο Ρωμανός Διογένης συλλαμβάνεται και του αποδίδεται η καταδίκη σε θάνατο. Έπρεπε όμως η Αυγούστα να επικυρώσει την καταδίκη του ενώπιόν του. ΄Ήταν μοιραίο για την Ευδοκία να ερωτευθεί αυτόν τον ατίθασο όμορφο άντρα. Ο Διογένης απολογούμενος ισχυρίστηκε ότι δεν το έκανε για την απόκτηση του θρόνου, αλλά για την ασφάλεια του κράτους. Η Ευδοκία του έδωσε χάρη και τον ανακήρυξε μάγιστρο και στρατηλάτη. Και πράγματι ήταν μια ιστορική στιγμή, όπου οι επιθέσεις στα σύνορα πλήθαιναν και χρειαζόταν μια στρατηγική στήριξη το βασίλειο. Η ύπαρξη ενός άντρα βασιλιά ήταν απόλυτα αναγκαία, η Ευδοκία όμως ξεγέλασε τον πατριάρχη (αφού του υποσχέθηκε ότι θα παντρευτεί τον αδελφό του Βάρδα). Την 1η Ιανουαρίου του 1068 σχεδόν πριν ξημερώσει η Ευδοκία παντρεύεται τον Ρωμανό, έτσι ώστε ούτε τα παιδιά να το γνωρίζουν!!!
Αν και πολλοί ήλπιζαν ότι ο νέος βασιλιάς θα έλυνε πολλά από τα προβλήματα, εσωτερικές έριδες δεν άφησαν να ευδοκιμήσουν τα πράγματα.
Η Ευδοκία η Μακρεμβολίτισσα (η οποία πήρε το παρατσούκλι της από το μακρύ έμβολο της χερσονήσου που κατοικούσε) ήταν εξαίρετη συγγραφέας και διασώζονται πολλά έργα της και επίσης επανέφερε την ελληνική παιδεία. Ο δεύτερος γάμος της Ευδοκίας με τον Ρωμανό Διογένη δεν κράτησε πολύ. Το 1071 μετά την ήττα και την αιχμαλωσία του στο Ματζικέρτ, ανακηρύσσεται αυτοκράτορας ο γιος της Ευδοκίας Μιχαήλ. Ο Ρωμανός ο Διογένης συλλαμβάνεται, τυφλώνεται και εκτοπίζεται στη νήσο Πρώτη όπου σύντομα πεθαίνει. Η Ευδοκία κλείνεται σε μοναστήρι όπου έζησε μέχρι το 1096. Η Εκκλησία την χαρακτήρισε πόρνη για τον δεύτερο γάμο της. Όμως εκείνη άφησε άξια παιδιά και πολέμησε με το ελληνικό πνεύμα τον σκοταδισμό γι’ αυτό και η λαϊκή μούσα της Θράκης τραγουδά: …μον’ θέλω την κερά-Βδοκιά την αηδονολούσα / όπου την έχουν τα πουλιά σκοπό και κελαηδούνε.
Γυναίκες, γυναίκες, γυναίκες και το σκοτεινό Βυζάντιο γεμάτο από αυτές που μπορούσαν να σε οδηγήσουν από την κόλαση στον παράδεισο και τανάπαλιν και έμειναν αθάνατες. Γυναίκες που γύρισαν την Ιστορία… όπως στη Γένεση Α κεφ. Γ, 4-5 γράφει: Και είπεν ο Όφις τη γυναικεί ου θανάτω αποθανείσθε, ήδη γαρ ο Θεός, ότι ημέρα φάγητε απ’ αυτού, διανοιχθήσονται οι οφθαλμοί ημών και ως θεοί έσεσθε, γιγνώσκοντες, καλόν και πονηρόν.

www.marinapetri.gr ΜΑΡΙΝΑ ΠΕΤΡΗ
 http://www.egreece.gr/dir/encyclopedia.pl?db+search+display+1294954920